Dom Urbańczyka w Chrzanowie
Dom przy Alei Henryka 16 usytuowany w niewielkim ogrodzie, zakupiono z funduszów miejskich w 1981 roku bezpośrednio od spadkobierców ostatniego właściciela, Tadeusza Urbańczyka. Zaprojektował go i zbudował powiatowy budowniczy, Franciszek Urbańczyk. O zakup i fundusze na remont budynku zagrożonego wyburzeniem zabiegał II dyrektor Muzeum Jerzy Motyka. Obiekt oddano do użytku jesienią 1985 r., organizując wielką jubileuszową wystawę dorobku Muzeum w XXV lecie jego istnienia. Jego Kierownikiem został archeolog Marek Szymaszkiewicz.
Opis
Budynek pochodzi zapewne z ostatniej ćwierci XIX stulecia i jest ciekawym przykładem małomiasteczkowego budownictwa willowego o wyraźnych cechach regionalnych. Został zaprojektowany, jako dom własny, przez Franciszka Urbańczyka, który na przełomie XIX/XX w. pełnił funkcję Inżyniera Powiatowego w Chrzanowie. Jest to ceglany dom parterowy na kamiennej podmurówce, częściowo podpiwniczony. Drewnianą konstrukcję dachu pokryto dachówką ceramiczną, zakładkową. Elewacja frontowa i boczna ma bogaty wystrój architektoniczny, z drewnianym gankiem w części frontowej.
Od samego początku pełnił i pełni nadal istotną rolę kulturotwórczą dla miasta Chrzanowa, gdyż był miejscem spotkań elity kulturalnej miasta, jak i ośrodkiem tajnego nauczania.
W porozumieniu z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Katowicach w latach 1982–1985 przeprowadzono kapitalny remont i zaadaptowano budynek dla celów muzealnych. Podczas remontu zlikwidowano ściany działowe i drzwi do pomieszczeń na parterze oraz schody wewnętrzne, zachowując drewniane odrzwia i uwidaczniając stare podziały konstrukcyjne. Powstał dwustronnie otwarty ciąg wystawowy. W pokoju przylegającym do klatki schodowej pozostawiono drewniany strop kasetonowy. W niedużej części piwnicznej zbudowanej z miejscowego kamienia urządzono wnętrze ekspozycyjne. Poddasze przystosowano na pracownie, bibliotekę, archiwum i czytelnię.
Źródło: wikipedia.pl
