Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Cieszynie

Nr w rejestrze zabytków:
R-465/66 z 02.03.1960; A-235/77 z 14.12.1977
Aktualna funkcja: Sanktuarium Matki Bożej Cieszyńskiej
Data powstania obiektu: XIII w.
Opis
Kościół został wzniesiony w stylu gotyckim w XIII w. Obecny barokowy wygląd zawdzięcza odbudowie z II poł. XVIII w. po wielkim pożarze miasta. Wewnątrz na uwagę zasługują m.in. ołtarz główny z 1794 r. i barokowo-klasycystyczna ambona z 1792 r.

Kościół pw. św. Marii Magdaleny jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która należy do dekanatu Cieszyn położonego na terenie diecezji bielsko-żywieckiej.

Kościół, którego główne wejście ozdobione jest wczesnogotyckim, ostrołukowym portalem z przełomu XIII/XIV w., został zbudowany na planie krzyża łacińskiego z wydłużonym prezbiterium i krótką nawą połączoną z dwukondygnacyjnym chórem muzycznym. Przy nawie od strony południowej obecnie znajduje się kaplica Adoracji Najświętszego Sakramentu – wystawiona ku czci Matki Bożej Wspomożenia Wiernych – ozdobiona obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz rzeźbami św. Franciszka i św. Dominika. Od północy do nawy przylegają dwie kaplice: pw. św. Melchiora Grodzieckiego i pw. św. Krzyża fundacji Jana Fryderyka Larischa z 1660 r. W pierwszej na uwagę zasługuje ostrołukowy portal gotycki umieszczony nad wejściem do kaplicy oraz barokowy ołtarz ozdobiony obrazem św. Melchiora nad Olzą i figurami św. Mikołaja i św. Judy Tadeusza. Natomiast ozdobą drugiej kaplicy jest duży barokowy krucyfiks, po bokach którego znajdują się dwie rzeźby: św. Jana i Matki Boskiej Bolesnej oraz dwa witraże przedstawiające św. Annę i Joachima z małą Maryją. W bocznej nawie kościoła usytuowane są trzy ołtarze:

  • ołtarz Serca Jezusowego z figurami aniołów (na pilastrach figury prawdopodobnie św. Ambrożego i św. Mikołaja),
  • ołtarz św. Jana Sarkandra,
  • ołtarz św. Józefa z rzeźbami św. Jana Nepomucena i św. Antoniego Padewskiego.

W północnej nawie bocznej znajdują się kolejne trzy ołtarze:

  • ołtarz św. Anny z rzeźbami św. Barbary i św. Jadwigi,
  • ołtarz Matki Boskiej z Lourdes z figurami aniołów (na pilastrach figury św. Jadwigi i św. Barbary),
  • ołtarz Matki Boskiej Częstochowskiej.

Ozdobą nawy południowej jest również epitafium Mikołaja Ruckiego – kasztelana cieszyńskiego.

W prezbiterium znajduje się tumba księcia cieszyńskiego Przemysława Noszaka – leżąca postać w zbroi.

Ołtarz główny reprezentuje styl późnobarokowy. Został on wykonany w 1794 r. przez morawskiego artystę Andrzeja Kaspra Schweigla z Brna, a ufundowany przez księcia Alberta. Znajduje się w nim symbol Opatrzności Bożej, rzeźby św. Piotra i Pawła oraz obraz przedstawiający Marię Magdaleną namaszczającą olejkiem stopy Jezusa Chrystusa, który został namalowany w Wenecji w 1858 r. Przed całością znajduje się rzeźbiony ołtarz ofiarny z figurami czterech ewangelistów oraz ambonka z figurą nauczającego Chrystusa. Dodatkowo we wnęce nad tabernakulum – po bokach którego znajdują się adorujące anioły – umieszczony został obraz Matki Bożej Cieszyńskiej.

Kolejną ozdobę kościoła jest barokowo-klasycystyczna ambona z Duchem Świętym, figurami Mojżesza i anioła z dekalogiem oraz usytuowana na przeciw ambony późnobarokowa chrzcielnica. Zarówno ambona, jak i chrzcielnica są dziełem Franciszka Schuberta z Opawy. Powyżej chrzcielnicy – po lewej stronie, pod sklepieniem – znajduje się duży obraz przedstawiający Chrystusa nauczającego w łodzi.

Przy balaskach, w ścianie, znajduje się gotycki nagrobek księcia Kazimierza I (zm. 1358) lub Przemysława I (zm. 1404), wykonany przez nieznanego rzeźbiarza, związanego ze słynnym warsztatem Piotra Parela w Pradze. W południowej nawie bocznej znajduje się płyta nagrobna kasztelana cieszyńskiego – Mikołaja Ruckiego.

W czasie renowacji kościoła przeprowadzonej w latach 1962–1967, odsłonięto w zewnętrznych tynkach gotycki wątek murów i maswerków w oknach.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Historia

Kościół pw. św. Marii Magdaleny został wzniesiony staraniem książąt cieszyńskich w XIII w. Początkowo obsługiwali go dominikanie. Nosił wówczas tytuł Najświętszej Maryi Panny. W czasie reformacji przeszedł w ręce ewangelików (1544–1611), a zakonnicy udali się do Oświęcimia. Po pożarze miasta w 1789 r. dominikanie na zawsze opuścili Cieszyn, a ich kościół stał się jedynym wtedy kościołem parafialnym w mieście. Poprzez odbudowę i dobudowanie wieży nabrał cech barokowych. W tym stylu utrzymany jest do dzisiaj jego wystrój.

W czasie obchodów pięciolecia koronacji obrazu Matki Bożej Cieszyńskiej biskup Tadeusz Rakoczy, ordynariusz diecezji bielsko-żywieckiej ustanowił kościół pw. św. Marii Magdaleny diecezjalnym sanktuarium maryjnym, gdzie czczona jest Matka Najświętsza w swoim cieszyńskim wizerunku.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Zaktualizowano 7 miesięcy temu

Dane teleadresowe

Plac Dominikański 2
43-400 Cieszyn
place
49.748210, 18.632177Skopiowano do schowka
N49º44'53.556", E18º37'55.837"Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Możliwość zwiedzania
Miejsce/obiekt, który jest udostępniany do zwiedzania.
Ogólnodostępny
Obiekt ogólnodostępny dla wszystkich w określonych dniach i godzinach. (np. instytucja publiczna lub kościół czynne w określonych godzinach).
Wstęp bezpłatny
Kościół rzymskokatolicki

Najbliższe atrakcje W najbliższej okolicy znajduje się wiele ciekawych atrakcji. Oto niektóre z nich.