Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Cieszynie
R-465/66 z 02.03.1960; A-235/77 z 14.12.1977
Kościół pw. św. Marii Magdaleny jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która należy do dekanatu Cieszyn położonego na terenie diecezji bielsko-żywieckiej.
Kościół, którego główne wejście ozdobione jest wczesnogotyckim, ostrołukowym portalem z przełomu XIII/XIV w., został zbudowany na planie krzyża łacińskiego z wydłużonym prezbiterium i krótką nawą połączoną z dwukondygnacyjnym chórem muzycznym. Przy nawie od strony południowej obecnie znajduje się kaplica Adoracji Najświętszego Sakramentu – wystawiona ku czci Matki Bożej Wspomożenia Wiernych – ozdobiona obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz rzeźbami św. Franciszka i św. Dominika. Od północy do nawy przylegają dwie kaplice: pw. św. Melchiora Grodzieckiego i pw. św. Krzyża fundacji Jana Fryderyka Larischa z 1660 r. W pierwszej na uwagę zasługuje ostrołukowy portal gotycki umieszczony nad wejściem do kaplicy oraz barokowy ołtarz ozdobiony obrazem św. Melchiora nad Olzą i figurami św. Mikołaja i św. Judy Tadeusza. Natomiast ozdobą drugiej kaplicy jest duży barokowy krucyfiks, po bokach którego znajdują się dwie rzeźby: św. Jana i Matki Boskiej Bolesnej oraz dwa witraże przedstawiające św. Annę i Joachima z małą Maryją. W bocznej nawie kościoła usytuowane są trzy ołtarze:
- ołtarz Serca Jezusowego z figurami aniołów (na pilastrach figury prawdopodobnie św. Ambrożego i św. Mikołaja),
- ołtarz św. Jana Sarkandra,
- ołtarz św. Józefa z rzeźbami św. Jana Nepomucena i św. Antoniego Padewskiego.
W północnej nawie bocznej znajdują się kolejne trzy ołtarze:
- ołtarz św. Anny z rzeźbami św. Barbary i św. Jadwigi,
- ołtarz Matki Boskiej z Lourdes z figurami aniołów (na pilastrach figury św. Jadwigi i św. Barbary),
- ołtarz Matki Boskiej Częstochowskiej.
Ozdobą nawy południowej jest również epitafium Mikołaja Ruckiego – kasztelana cieszyńskiego.
W prezbiterium znajduje się tumba księcia cieszyńskiego Przemysława Noszaka – leżąca postać w zbroi.
Ołtarz główny reprezentuje styl późnobarokowy. Został on wykonany w 1794 r. przez morawskiego artystę Andrzeja Kaspra Schweigla z Brna, a ufundowany przez księcia Alberta. Znajduje się w nim symbol Opatrzności Bożej, rzeźby św. Piotra i Pawła oraz obraz przedstawiający Marię Magdaleną namaszczającą olejkiem stopy Jezusa Chrystusa, który został namalowany w Wenecji w 1858 r. Przed całością znajduje się rzeźbiony ołtarz ofiarny z figurami czterech ewangelistów oraz ambonka z figurą nauczającego Chrystusa. Dodatkowo we wnęce nad tabernakulum – po bokach którego znajdują się adorujące anioły – umieszczony został obraz Matki Bożej Cieszyńskiej.
Kolejną ozdobę kościoła jest barokowo-klasycystyczna ambona z Duchem Świętym, figurami Mojżesza i anioła z dekalogiem oraz usytuowana na przeciw ambony późnobarokowa chrzcielnica. Zarówno ambona, jak i chrzcielnica są dziełem Franciszka Schuberta z Opawy. Powyżej chrzcielnicy – po lewej stronie, pod sklepieniem – znajduje się duży obraz przedstawiający Chrystusa nauczającego w łodzi.
Przy balaskach, w ścianie, znajduje się gotycki nagrobek księcia Kazimierza I (zm. 1358) lub Przemysława I (zm. 1404), wykonany przez nieznanego rzeźbiarza, związanego ze słynnym warsztatem Piotra Parela w Pradze. W południowej nawie bocznej znajduje się płyta nagrobna kasztelana cieszyńskiego – Mikołaja Ruckiego.
W czasie renowacji kościoła przeprowadzonej w latach 1962–1967, odsłonięto w zewnętrznych tynkach gotycki wątek murów i maswerków w oknach.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Kościół pw. św. Marii Magdaleny został wzniesiony staraniem książąt cieszyńskich w XIII w. Początkowo obsługiwali go dominikanie. Nosił wówczas tytuł Najświętszej Maryi Panny. W czasie reformacji przeszedł w ręce ewangelików (1544–1611), a zakonnicy udali się do Oświęcimia. Po pożarze miasta w 1789 r. dominikanie na zawsze opuścili Cieszyn, a ich kościół stał się jedynym wtedy kościołem parafialnym w mieście. Poprzez odbudowę i dobudowanie wieży nabrał cech barokowych. W tym stylu utrzymany jest do dzisiaj jego wystrój.
W czasie obchodów pięciolecia koronacji obrazu Matki Bożej Cieszyńskiej biskup Tadeusz Rakoczy, ordynariusz diecezji bielsko-żywieckiej ustanowił kościół pw. św. Marii Magdaleny diecezjalnym sanktuarium maryjnym, gdzie czczona jest Matka Najświętsza w swoim cieszyńskim wizerunku.
Źródło: peuk.fiiz.pl