Fort Grodzisko w Gdańsku

Grodzisko przed wiekami pełniło początkowo rolę miejsca obserwacyjnego okolicznych wzniesień i lasu. Przypisywana mu była lokalizacja (w XII wieku) Zamku Książąt Pomorskich: zamek książęcy miał być na Górze Zamkowej (Hagelsberg).

Fortyfikacje miejskie od zachodniej strony miasta postanowiono rozbudować w XVI i XVII wieku. Usypano ciąg wałów z bastionami i fosą. Były to fortyfikacje typu starowłoskiego, łączące wały ziemne z elementami murowanymi. Powstał w ten sposób zewnętrzny, zachodni ciąg fortyfikacji, których elementem było Grodzisko. Projektantami linii obronnych byli Jan i Jerzy Strakowscy. W efekcie przeprowadzonych prac Grodzisko stało się ważnym elementem obrony Gdańska i uchroniło Gdańsk w trakcie oblężenia przez Szwedów, w czasie potopu szwedzkiego, jak i w trakcie wojny północnej.

Grodzisko zostało przebudowane w 1807 przez Prusy w trakcie obrony przed wojskami francuskimi.

Obecny kształt Grodzisko uzyskało w trakcie generalnej przebudowy w latach 1867–1874. Powierzchnia zespołu pofortecznego wynosi 27 ha.

Zabytki oraz interesujące miejsca:

• Punkt widokowy – Bastion Jerozolimski z 1655;
• Krzyż Milenijny;
• Fort;
• Zabytkowy zespół poszpitalny Bożego Ciała;
• Pomnik Cmentarz Nieistniejących Cmentarzy;
• Teren byłego cmentarza ewangelickiego pw. Bożego Ciała, czynnego w latach 1815–1956;
• Pomnik z 1898, żołnierzy rosyjskich poległych podczas oblężeń Gdańska w 1734, 1807 i 1813;
• Gmach dawnej Szkoły Wojennej (obecnie Powiatowy Urząd Pracy);
• Fortyfikacje ziemne;
• Zabytkowa Redita Napoleońska;
• Betonowa wieża obserwacyjna z II wojny światowej, służąca obronie przeciwlotniczej (na szczycie Redity Napoleońskiej);
• Grób rodziny Klawitterów, zasłużonej dla przemysłu stoczniowego w Gdańsku;
• Dawna zbrojownia (obecnie budynek mieszkalny przy ul. 3 Maja);
• Pozostałości fosy (obecnie staw), flankującej nieistniejącą Bramę Nowych Ogrodów;
• Zabudowania z 1854, dawnego Sądu Kryminalnego w Gdańsku: sąd, brama, areszt i zakład karny (obecnie Areszt Śledczy Gdańsk i Sąd Apelacyjny przy ul. Nowe Ogrody 28/29);
• Wozownia Artyleryjska z l. 70. XIX wieku, w północno-zachodnim fragmencie majdanu, służąca pierwotnie do przechowywania lawet i innych konstrukcji umożliwiających transport artylerii lub amunicji. Po 1920 przekształcona w budynek mieszkalny, w czerwcu 2018 otwarta do celów konferencyjnych (276 miejsc) i gastronomicznych (restauracja „Wozownia Gdańska”), (koszt adaptacji 10 mln zł, w tym 5,1 mln zł z budżetu Gdańska).

W połowie 2018 planowano rozpoczęcie budowy podziemnego planetarium w Kaponierze Południowej. Z uwagi na przekroczenie założonego budżetu, w 2019 rozpisano kolejny przetarg.

Źródło: wikipedia.pl