Sąd Rejonowy w Gliwicach

Decyzja o budowie gmachu sądowego na słabo zabudowanych (położonych na północny zachód od centrum Gliwic) terenach, zapadła w połowie XIX wieku, kiedy miasto przeżywało okres dynamicznego rozwoju przemysłowego i – związanego z tym faktem – demograficznego. Wpłynęła na nią także reforma sądownictwa, którą władze pruskie przeprowadziły ostatecznie w 1851 roku. Polegała ona między innymi na przekazaniu większości kompetencji sądom królewskim. Gmach jednego z nich miał stanąć właśnie w Gliwicach. Po późniejszych reorganizacjach gliwicki Sąd Rejonowy rozstrzygał w sprawach nie tylko mieszkańców miasta, ale obejmował swoim zasięgiem rejon Zabrza, Pszczyny, Mikołowa i Pyskowic.

Na miejsce budowy wybrano plac targowy, na którym handlowano bydłem. Inwestycja rozpoczęła się w roku 1859 i została zakończona w 1861. W latach 1879-80 gmach znacznie rozbudowano, dostawiając do głównego budynku duże skrzydło. Od tej pory urzędował w nim Sąd Rejonowy, Sąd Ziemski i Prokuratura. Po upływie kolejnych 20 lat i ta siedziba okazała się za mała, dlatego wkrótce wzniesiono, na sąsiedniej działce, zachowaną do dziś okazałą budowlę w stylu neobarokowym z elementami secesji. Oba budynki sądów zostały ze sobą połączone, a na ich granicy powstała reprezentacyjna sala rozpraw. Nieopodal znajdował się też budynek aresztu.

Po II wojnie światowej w dawnym budynku sądu przez wiele lat swoją siedzibę miało Technikum Samochodowe, ale obecnie pełni funkcje zgodne z pierwotnym przeznaczeniem. Architektura gmachu sądu miała odzwierciedlać funkcje i specyfikę tej instytucji. Dlatego też jest to budynek monumentalny, a zaprojektowano go w duchu eklektycznym, z nawiązaniem do sztuki romańskiej i renesansu, przy zachowaniu charakteru neoklasycyzującego. Sąd Rejonowy w Gliwicach ma trzy kondygnacje; elewacje wykonano z dwukolorowej – czerwonej i kremowej – cegły klinkierowej. Uwagę przykuwa portyk zdobiący wejście główne, z ładnymi kolumnami, zwieńczonymi korynckimi głowicami. Wewnątrz warte zainteresowania są chociażby elementy żeliwne – np. balustrady – które pochodzą z najstarszej Odlewni Żelaza w Gliwicach.

Źródło: slaskie.travel