Ruiny zamku w Gościszowie

Nr w rejestrze zabytków:
A/874/403 z 24.11.1956 oraz 451 z 16.12.1958
Data powstania obiektu: XIII w.
Opis

Zamek z XVI w. z czytelnymi reliktami budowli średniowiecznej. Mimo kilkukrotnych przebudów pozostał jednym z najcenniejszych przykładów rezydencji możnowładczej z okresu dojrzałego i późnego renesansu na Dolnym Śląsku. Malowniczo położony, otoczony fosą ze stawem, częściowo zachował unikalny detal kamieniarski z motywami mitologicznymi.

Budowla usytuowana w środkowej części wsi, po północnej stronie głównej drogi miejscowości, w sąsiedztwie kościoła parafialnego. Wzniesiona na zbliżonym do owalu planie. Jego bryła jest wieloelementowa, nieregularna, złożona z korpusu, zamykającego założenie linią prostą od pn. zach. oraz dwóch skrzydeł - pd.-wsch. i pd.-zach., skupionych wokół czworobocznego dziedzińca, od pn. wsch. zamkniętego średniowiecznym murem zewnętrznym z bramą. Zamek został zbudowany z kamienia z niewielkim dodatkiem cegły, pierwotnie jako dwukondygnacyjny, częściowo oskarpowany, nakryty dachami dwuspadowymi. Od pn. zach. ma dwutraktowy korpus poprzedzony murowanym mostem, z przyległą od wsch. wieżą i ryzalitem klatki schodowej od południa. Do korpusu od pd. zach. i pd. wsch. dostawione są skrzydła jednotraktowe, z reliktem średniowiecznej wieży na rzucie koła w pd.-wsch. narożniku. Fasada korpusu z manierystycznymi szczytami (z lat 1603-1605) i rzeźbiarką, z dekoracją o tematyce mitologicznej, z motywami trytonów, syren, delfinów oraz postaci fantastycznych). Na elewacjach dziedzińca zachowały się relikty dekoracji sgraffitowych o motywach geometrycznych, roślinnych i figuralnych. Kamienny portal główny (z 1603 r., niezachowany) o półkolistej arkadzie zdobiony był głowami aniołków i maszkaronami i ujęty dwiema kolumnami dźwigającymi fryz, gdzie były dwa rzędy herbów oraz płaskorzeźbione personifikacje Męstwa, Roztropności i Umiarkowania. Powyżej znajdują się narożne gryfy, będące pozostałością zwieńczenia. Zachowane są mury obwodowe zamku z pozostałościami szczytów. Wnętrza zagruzowane. Na pn. od obiektu znajduje się park krajobrazowy, na zach. - folwark z budynkiem bramnym, pełniącym funkcję spichlerza (z 1605 r.), ozdobionym herbami von Warnsdorf i von Zedlitz, z Domem Kawalerów i oranżerią.

Zabytek dostępny z wyłącznie z zewnątrz. Wnętrza zagruzowane i porośnięte samosiewami, niedostępne.

Źródło: zabytek.pl

Historia

Pierwsze wzmianki o zamku występują w 1294 roku. Sam zamek powstał zapewne niewiele wcześniej. Przebudowy dokonano w końcu XIV w. Jednak obecna jego forma pochodzi z kolejnej przebudowy w 1603 r. Otrzymał wtedy styl późnorenesansowy z zachowaniem pierwotnych fragmentów. Zabudowa mieszkalna i gospodarcza otacza z trzech stron czworoboczny dziedziniec, zamknięty z czwartej strony murem. Zewnętrzny kształt jest w odróżnieniu owalny. Barokowy kamienny most prowadzi przez otaczającą całość fosę z wodą do bramy wjazdowej z bogato zdobionym renesansowym portalem z dwoma kolumnami doryckimi podtrzymującymi fryz z dwoma rzędami herbów rodowych, zwieńczony kartuszem z herbami Kacpra von Warnsdorf oraz Heleny von Zedlitz-Leipe, przedzielonym figurą NMP umieszczoną na cokole wspartym na agrafie. Części portalu znajdujące się nad fryzem obecnie (2019) nie istnieją. Resztki tynków wskazują na dekoracje sgraffitowe. Na północ od zamku znajdują się zabudowania gospodarcze z XVII w., przebudowane w XVIII w. Zniszczenia zamku dokonano podczas II wojny światowej. W 1965 r. zabezpieczono go jako trwałą ruinę.

Źródło: wikipedia.pl

Zaktualizowano 7 miesięcy temu

Dane teleadresowe

Gościszów
59-732 Gościszów
place
51.160840, 15.455807Skopiowano do schowka
N51º9'39.024", E15º27'20.905"Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Ruina/pozostałości
Miejsce/obiekt znajdujące się obecnie w stanie ruiny lub z którego pozostały jedynie niewielkie ślady świadczące o jego dawnym istnieniu.
Tylko z zewnątrz
Obiekt dostępny do zwiedzenia tylko z zewnątrz.

Najbliższe atrakcje W najbliższej okolicy znajduje się wiele ciekawych atrakcji. Oto niektóre z nich.