Brama Kamienna w Gryficach

Nr w rejestrze zabytków:
52, nr decyzji Kl.V.-0/31/55 z 30 lipca 1955 r.
Brama Kamienna w Gryficach - clipboard01
Brama Kamienna w Gryficach - 9 brama kamienna gryfice8
Brama Kamienna w Gryficach - brama kamienna w gryficach
Brama Kamienna w Gryficach - gryfice powiat gryficki e 2011 08 05 by klugschnacker in wikipedia
Aktualna funkcja: Dom Pracy Twórczej, Hotel
Data powstania obiektu: XV w.

Brama Kamienna w Gryficach (niem. Steintor) – jeden z najstarszych elementów fortyfikacji miasta, zbudowany w XIV w.

Brama jest położona w północnej części Starego Miasta, kalenicą zwrócona do ul. Górskiej i szczytem do ulicy Leśnej. Pod przelotem obiektu przebiega droga wojewódzka nr 109 (część ulic: Wojska Polskiego i Kamienna Brama). Prócz funkcji obronnych spełniała również rolę punktu poboru podatku (myta). Obok bramy Wysokiej i nieistniejącej Reskiej była ważnym elementem w kompleksie fortyfikacji miejskich.

Nazwę swą wzięła od kamiennego młyna, znajdującego się niegdyś w pobliżu. W przeszłości była również nazywana Młyńską od wspomnianego młyna bądź Trzebiatowską od szlaku handlowego, który wiódł z Wielkopolski do Kamienia, z rozwidleniem na Kołobrzeg.

Brama została zbudowana w swej zasadniczej części w XIV w., w stylu gotyckim. Pierwsza źródłowa wzmianka o fortyfikacji pochodzi z 1333 r. Posiada 98 m² powierzchni i 1078 m³ kubatury. Zasadniczym materiałem budulcowym jest cegła w charakterystycznym układzie gotyckim, powleczona nawierzchniowym tynkiem.

Usytuowana na planie prostokąta, w 3/5 części wysunięta poza linię dawnego muru, na którego miejscu znalazły się XVIII i XIX-wieczne domy, które zostały przyparte z obu stron do bramy, z przejściem dla pieszych. Obiekt został przebudowany w XV w., na skutek pożaru, który strawił wyższe kondygnacje budowli. W późniejszym czasie dodano elementy renesansowe, tj. gzymsy, szczyty i pilastry. Fortyfikacja przyjęła mieszany styl gotycko-renesansowy. Brama zbudowana została w układzie trzykondygnacyjnym, z przelotem pod dwoma ostrołukowymi arkadami, między którymi rozpięte jest poprzeczne sklepienie kolebkowe z lunetami na osi przelotu. Podwójne szwy lunet tworzą formę czteroramiennej gwiazdy. W elewacji południowej okna na piętrze ujęte są rustyką i zwieńczone tympanonem. Od strony północnej usytuowane zostały dwie dwustopniowe skarpy. Między nimi ujęto trzy wysokie blendy, które zostały zamknięte półkoliście, z małymi oknami górnej kondygnacji. Obie elewacje wieńczą szczyty rozczłonkowane pilastrami, w dwu strefach rozdzielonych gierowanym gzymsem. W szczycie południowym środkowy pilaster zwieńczony został głową świni. W jednym ze środkowych pól północnego szczytu, w płaskim tynku widoczna jest postać rycerza. Między szczytami położony został dwuspadowy dach, a na kalenicy – wieżyczka z prześwitem. Z boku, po stronie zachodniej znajduje się niższa przybudówka z wejściem do górnych pomieszczeń, nakryta dachem pulpitowym. Budowla jest wpisana do rejestru zabytków dziedzictwa narodowego (nr rej. 52 z 30 lipca 1955 r.)

Obiekt po okresie wojen napoleońskich (XIX w.) przestał pełnić rolę obronną miasta. Do 1945 r. obiekt spełniał wielorakie funkcje. Część budowli była przeznaczona na zajazd (niem. Gasthaus) i kręgielnię (niem. Kegelbahn) Kurta Brauna, natomiast jedno z jej pięter zaadaptowano pod Ludową Bibliotekę w Greifenbergu (dziś Gryfice) (niem. Volks Bücherei in Greifenberg/Pommern). Przez wiele lat, po II wojnie światowej obiekt nie był wykorzystywany mimo licznych walorów użytkowych. Luźne koncepcje w kwestii zagospodarowania budowli rozbijały się o nakłady finansowe. W początkach lat 90. XX w. przeznaczono go na część kawiarnianą i rozrywkową, dalej na działalność sportową i rehabilitacyjną.

Obecnie, obiekt po II etapie rewitalizacji zabytków dziedzictwa kulturowego w 2007 r. jest przeznaczony do celów hotelarskich, gdzie znajduje się 16 miejsc noclegowych. Działa tam również Dom Pracy Twórczej. Od strony południowej miasta odnowiono zabytkowy zegar, przy którym trzy razy w ciągu dnia jest odtwarzany (elektronicznie) hejnał miasta, mimo że został odrzucony przez MSWiA.

Źródło: wikipedia.pl

Zaktualizowano 2 lata temu

Dane teleadresowe

Wojska Polskiego
72-300 Gryfice
place
53.917422, 15.200068Skopiowano do schowka
N53º55'2.719", E15º12'0.245"Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Noclegi
Miejsce/obiekt oferujący możliwość noclegu.
Ogólnodostępny
Obiekt ogólnodostępny dla wszystkich w określonych dniach i godzinach. (np. instytucja publiczna lub kościół czynne w określonych godzinach).

Inne w kategorii: Militaria To najbliższe atrakcje w tej samej kategorii.