Mury obronne w Trzebiatowie

Mury obronne w Trzebiatowie to gotyckie fortyfikacje miejskie wzniesione z cegły, które pierwotnie otaczały całe średniowieczne miasto. Ich długość wynosiła około 2,5 km, a system umocnień wzmacniały baszty oraz fosa od strony wschodniej. Do dziś zachowało się około 50% obwarowań, w tym baszty wykuszowe i Baszta Prochowa, znana również jako Baszta Kaszana.

Historia murów obronnych

Zezwolenie na budowę murów Trzebiatów uzyskał w 1299 roku od księcia Bogusława IV, który przeznaczył na ten cel część dochodów z mennicy i opłat celnych. Prace trwały kilkadziesiąt lat – w 1337 roku odnotowano dostarczenie cegieł i kamieni przez opata białobockiego, a obwód obronny zamknięto około połowy XIV wieku.

W XV wieku fortyfikacje były modernizowane, podwyższano mury i przystosowywano je do broni palnej. Miasto, będące członkiem Hanzy, musiało dbać o swoje bezpieczeństwo, szczególnie w obliczu konfliktów z pobliskimi Gryficami. W tym czasie powstało również przedbramie Kołobrzeskie, zbudowane z materiału rozebranego zamku w Kiełpinie.

Podczas wojny trzydziestoletniej w XVII wieku Trzebiatów i jego obwarowania zostały poważnie zniszczone. Z biegiem lat miasto utraciło znaczenie handlowe, a mury zaczęły popadać w ruinę. Od końca XVIII wieku ich fragmenty rozbierano, wykorzystując cegły jako budulec.

Architektura murów

Średniowieczny obwód miał kształt wydłużonego prostokąta o długości około 650 metrów i szerokości 380 metrów, z licznymi załamaniami dostosowanymi do ukształtowania terenu. Od północy i wschodu naturalną ochronę stanowiła rzeka Rega i jej dopływ Młynówka, a w innych miejscach system wspierała fosa i ziemne wały.

Mury wzniesiono z cegły w wątku gotyckim i wendyjskim na kamiennej podmurówce. Pierwotnie mogły posiadać blanki, później zastąpione prostym przedpiersiem z otworami strzelniczymi. Fortyfikacje wzmacniały baszty wykuszowe oraz pełna, cylindryczna Baszta Prochowa.

Do miasta prowadziły cztery bramy: Kołobrzeska, Gryficka, Żeglarska i Łaziebna. Niestety żadna z nich nie przetrwała do naszych czasów.

Stan obecny i legenda o Baszcie Kaszanej

Do dziś w Trzebiatowie można podziwiać około 1,6 km murów obronnych, sześć baszt wykuszowych, fragment fosy oraz Basztę Kaszaną. Ta ostatnia jest związana z legendą, według której strażnik strącił z niej miskę gorącej kaszy na głowę napastnika, co pozwoliło ocalić miasto przed atakiem.

Mury obronne w Trzebiatowie stanowią dziś nie tylko cenny zabytek średniowiecznej architektury militarnej, ale również atrakcję turystyczną, przyciągającą miłośników historii i zabytków Pomorza.