Drewniany kościół pw. Narodzenia NMP w Gwoździanach

Znajdująca się na północno-zachodnich krańcach województwa śląskiego miejscowość Gwoździany może poszczycić się interesującym zabytkiem, jaki stanowi tutejszy kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Ta XVI-wieczna świątynia przeniesiona została na swoje obecne miejsce w latach 70-tych XX w. z Kościelisk koło Olesna. Obiekt, będący kościołem parafialnym w należących do diecezji opolskiej Gwoździanach, leży na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.

Gwoździany, niewielka miejscowość w powiecie lublinieckim, przez całe stulecia nie posiadała własnej świątyni, a jej mieszkańcy uczęszczali na msze do położnego 7 km od wioski kościoła w Dobrodzieniu. Wierni dążyli do posiadania własnego miejsca kultu od pierwszych lat po II wojnie światowej, jednak polityka władz PRL utrudniała budowę nowego kościoła. Ks. Stanisław Kras, będący w latach 70-tych proboszczem w Dobrodzieniu, postanowił przenieść do Gwoździan nieużytkowany, drewniany kościół z Kościelisk koło Olesna. Zamiar ten, zrealizowany w latach 1976-78, okazał się dobrym pomysłem przechytrzenia komunistycznych władz, a zarazem przyczynił się do ocalenia zabytku, który od wielu lat niszczał. Obecny kościółek jest pod względem konstrukcji wiernym obrazem pierwotnego, choć nie wszystkie jego elementy są oryginalne. Pierwotna świątynia, o konstrukcji zrębowej, na podmurówce z kamienia, wzniesiona została w 1573 r. Samodzielną wieżę dobudowano w XVII, lub XVIII w. Tak, jak pierwotnie, przeniesiony po czterech wiekach kościół postawiono w Gwoździanach na wzniesieniu. Pracami kierował mistrz ciesielski Paweł Lorenc, pod nadzorem konserwatora zabytków, przy udziale miejscowych fachowców oraz czynnej pomocy mieszkańców wsi. Doskonałe odtworzenie pierwotnej sylwetki obiektu sprawiło, że parafia w Dobrodzieniu otrzymała w roku 1981 nagrodę II stopnia Ministra Kultury i Sztuki w konkursie na najlepszego użytkownika obiektu zabytkowego. Był to zresztą fakt nieco paradoksalny, biorąc pod uwagę całokształt polityki władz PRL wobec wierzących. Kościół posiada przylegającą do nawy wieżę o konstrukcji słupowej, z baniastym hełmem i latarnią. Dwuspadowy dach oraz ściany zewnętrzne pokryte są gontem. Ponieważ dawne wyposażenie pozostało w nowym kościele w Kościeliskach, wystrój świątyni w Gwoździanach jest współczesny, ale zarazem nie tworzy dysharmonii z drewnianym wnętrzem. Należą do niego m.in. stacje drogi krzyżowej, ołtarz Matki Bożej oraz figury świętych.

Źródło: sad.slaskie.travel