Kościół pw. św. Wojciecha w Jeleśni
A-455/86 z 20.08.1986; A-456/86 z 02.09.1986
Kościół pw. św. Wojciecha w Jeleśni jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu jeleśniańskiego należącego do diecezji bielsko-żywieckiej.
Powstała pod koniec XVII w. barokowa świątynia jest budowlą trójnawową, z prezbiterium zwróconym w kierunku wschodnim. W jej architekturze widoczne są wpływy słowackie, zwłaszcza w kształcie kopuły. Dwukondygnacyjna wieża kościoła zakończona jest kopulastym hełmem. Warto również zwrócić uwagę na fasadę świątyni, bowiem w jej zewnętrznej wnęce od strony głównej drogi zobaczyć można rzeźbę Piety.
Wnętrze świątyni kryje w sobie wiele cennych zabytków. Jej centralne miejsce zajmuje rokokowy ołtarz główny z 1790 r. z krucyfiksem, który może być zasłonięty obrazem świętej Rodziny, pochodzącym z XVIII w. Cały ołtarz zwieńczony jest kołowym witrażem z podobizną patrona parafii – św. Wojciecha, umieszczonym w barokowym wyobrażeniu Boga Ojca. Na całością króluje złote Oko Opatrzności. W świątyni znajdują się ponadto cztery ołtarze boczne, które reprezentują style: późnobarokowy, klasycystyczny i eklektyczny. Ponadto na szczególną uwagę zasługują:
- chrzcielnica z 1790 r., którą zdobi Cherubin z trąbka na szczycie oraz płaskorzeźby;
- ambona z 1790 r., na szczycie której znajduje się rzeźba Chrystusa Dobrego Pasterza, a na jej odrzwiach – tablice Dekalogu;
- pięć dwustronnych drewnianych feretronów z lat 1729–1793, przedstawiających: św. Józefa i św. Mateusza, św. Małgorzatę i św. Kazimierza, Matkę Boską i Trójcę Przenajświętszą, św. Łucję i św. Wojciecha, św. Krzysztofa i św. Jadwigę Śląską;
- późnobarokowe konfesjonały dębowe, wykonane przez stolarza z Suchej Beskidzkiej – Gabriela Fabiańskiego w 1776 r.;
- drzwi z kruchty do nawy głównej oraz rokokowy chór muzyczny, wykonane przez stolarza i snycerza żywieckiego Józefa Pacha w latach 1783–1785;
- dwie kropielnice kamienne w kruchcie wykonane przez kamieniarza żywieckiego Wojciecha Kucharskiego w 1788 r.;
- złota monstrancja z 1779 r. – dzieło krakowskich złotników Marcina Leszyckiego i Kajetana Jastrzębskiego;
- dwa ornaty haftowane z XVIII w.;
- 23-głosowe organy z 1900 r. wykonane przez firmę Otto Rieger z Krnova.
Wielką wartość artystyczną posiadają ponadto obrazy przedstawiające wizerunki: św. Ignacego Loyoli, św. Jana Kantego i bł. Kunegundy z 1790 r., a także osiem pełnoplastycznych figur świętych katolickich datowanych na XVIII w.
Kościół otacza kamienny mur. Przy świątyni zachowały fragmenty starego cmentarza parafialnego.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Pierwszy jeleśniański kościół był drewniany i został wzniesiony ok. 1584 r. Jeleśnia nie posiadała wówczas jeszcze swojej parafii i należała do parafii pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Żywcu. W 1636 r. miało miejsce poświęcenie świątyni i nadanie jej wezwania św. Wojciecha (na cześć ks. Wojciecha Gagatowskiego), połączone z erygowanie samodzielnej parafii. W miejscu drewnianego kościółka pod koniec XVII w. stanęła nowa, murowana świątynia (drewniana prawdopodobnie uległa zniszczeniu w wyniku pożaru). Pierwotnie był on jednonawowy, powiększony został staraniem ks. Ignacego Pawluszkiewicza w latach 1778–1785. W 1817 r. przy świątyni wybudowana została murowana plebania.
W ostatnich latach, dzięki środkom z Unii Europejskiej, kościół został poddany gruntownym pracom remontowym i renowacyjnym. W ramach projektu odnowiono jego zewnętrzną elewację oraz zagospodarowano teren przykościelny.
Źródło: peuk.fiiz.pl
