Pałac Goldsteinów w Katowicach
1315/83 z 03.12.1983
Nazywana pałacem przemysłowców lub willą Goldsteinów piękna śródmiejska kamienica reprezentuje styl neorenesansowy. Została wzniesiona w II poł. lat 70. XIX w. dla braci Abrahama i Józefa Goldsteinów – katowickich przemysłowców zajmujących się handlem drewnem. Niestety autor jej projektu architektonicznego nie jest znany, prawdopodobnie był to jednak architekt pochodzący z Berlina, bowiem willa przypomina powstające wówczas tego typu obiekty w stolicy Niemiec. Posesja, na której postawiono dom, wchodziła w skład terenu zajmowanego przez należące do Goldsteinów tartak i magazyny drewna, położone w pobliżu linii kolejowej. Dzisiaj zaś mieści się tutaj Urząd Stanu Cywilnego.
Pałac jest reprezentacyjną budowlą. Ma dwie kondygnacje i dwa skrzydła. Elewacje zewnętrzne są zdobione bogatą dekoracją sztukatorską i kamieniarską. W bocznej elewacji znajdują się rzeźby przedstawiające trzy postacie kobiece – alegorie przemysłu, nauki i sztuk pięknych. Postacie trzymają: młotek, lokomotywę, książkę, pochodnię, zwój i paletę malarską.
We wnętrzu pałacu znajduje się reprezentacyjna klatka schodowa i hall z bogatą dekoracją malarską z dużą ilością złoceń. Sala posiedzeń jest ze stropu kasetonowego, wykładana bogato złoconym kurdybanem. O majętności właścicieli pałacu świadczą również marmury, z których zrobione zostały posadzki oraz wykorzystanie piaskowca, wysokiej jakości drewna oraz złocenia. Na każdej kondygnacji pałacu znajdowało się osiem lub dziewięć pokoi „pańskich”, kuchnia, spiżarnia, łazienka oraz dwa pokoje dla służby. Obecna sala posiedzeń na I piętrze jest prawdopodobnie dawną salą balową.
Od 2010 r. pałac Goldsteinów stał się godną siedzibą dla Urzędu Stanu Cywilnego. Wcześniej jednak został wyremontowany. W jego wnętrzach zachwyca przede wszystkim imponująca klatka schodowa, zwieńczona świetlikiem, pełna złoceń, polichromii, z misternie rzeźbionymi schodami i kolumienkami. We wszystkich pomieszczeniach zachowano oryginalny wystrój. Odnowiona została stolarka okienna, drzwi, posadzki, parkiety i żyrandole. W obecnym wystroju dominują brązy, beże i biel.
Oprócz Urzędu Stanu Cywilnego, wnętrza pałacu Goldsteinów wykorzystywane będą także przez miejskich radnych (sala reprezentacyjna), a także przez zespół „Camerata Silesia”.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Bracia Goldsteinowie przybyli do Katowic w latach 60. XIX w. z Królestwa Polskiego. Zajmowali się przemysłem drzewnym. Goldstein, oprócz utrzymywania w Katowicach tartaku i składu drewna, z którego korzystały śląskie koncerny górnicze, prawdopodobnie przy dzisiejszej ulicy Mikołowskiej, masowo skupował w Katowicach nieruchomości i wznosił na nich kamienice, które później odsprzedawał z zyskiem. Jego rodzina w latach 70. XIX w. na Wilhelmsplatz – obecny plac Wolności – wybudowała luksusową willę, powszechnie zwaną „pałacem Goldsteinów”. Na jej tyłach także znajdował się tartak. W 1892 r. miał miejsce jego pożar, który spowodował, iż Goldsteinowie, z uwagi na bardzo duże straty, przenieśli firmę do Wrocławia, a posiadłość sprzedali firmie Kohlen Produzenten Georg Von Giesches Erben.
Przed II wojną światową w pałacu Goldsteinów mieściła się Izba Przemysłowo-Handlowa, natomiast w latach 1952–1990 Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej oraz kino „Przyjaźń”. W piwnicach budynku w latach 1960–1970 działał teatr awangardowy „12a” (którego nazwa związana jest z numerem budynku). Wcześniej mieściła się tu również restauracja „Kolumb”.
Od 2010 r. w pałacu Goldsteinów swoją siedzibę ma Urząd Stanu Cywilnego.
Źródło: peuk.fiiz.pl
