Twierdza Koźle - Baszta Montalemberta

Fort Fryderyka – baszta Montalemberta, jest przykładem nowoczesnej sztuki budowli fortecznych wybudowanej ściśle według wskazówek zawartych przez inżyniera wojsk francuskich, Marca Rene de Montalemberta, który wśród licznych dzieł na temat sztuki wojskowej opublikował w 1793 roku książkę, w której, jako oficer wojsk francuskich, zawarł swoje spostrzeżenia na temat sztuki oblężniczej.

Budowa wieży rozpoczęła się naprędce w 1805 roku i na dobrą sprawę nigdy nie została dokończona. Oblężenie Koźla przez wojska Hieronima Bonapartego spowodowało konieczność korzystania z wieży pomimo niezakończenia jej budowy. Nie spełniła ona do końca zamierzonych celów, gdyż nie zdołano umieścić ciężkich dział na wyższej kondygnacji.

Wieża miała na celu stworzenie dodatkowej osłony twierdzy od północy i wschodu, tj. od strony Kłodnicy, Rogów i Pogorzelca. Dostęp do wieży utrudniała od północy i wschodu młynówka i rzeka Kłodnica, a działa fortu osłaniały dostęp do pobliskich zabudowań młyna "na kukli" oraz na przyczółek mostowy. W zasięgu artylerii wieży znalazł się Kanał Kłodnicki i Kłodnica aż do przedmieść Pogorzelca.

Po zakończeniu oblężenia w 1807 roku wieży Montalemberta nadano nazwę Fortu im. Fryderyka Wilhelma. Znaczenie Koźla jako twierdzy w XIX wieku zmalało i nigdy potem fort nie musiał razić swoim ogniem wojsk oblężniczych.

W latach następnych dokonano przebudowy fortu, obniżono go o jedną kondygnację i w takim kształcie przetrwał do dzisiaj.

W pocz. XX w. przekształcony na browar. Obecnie znajduje się w posiadaniu Fundacji Instytut Historii Ziemi Kozielskiej, podjęto kroki zmierzające do rewaloryzacji i konserwacji zabytku (zabezpieczono budowlę przed dostępem osób postronnych, wykonano rekonstrukcję skrzydła drzwi wejściowych oraz remont sklepienia nad I kondygnacją). Prace prowadzono w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków, przy wsparciu finansowym Urzędu Miasta Kędzierzyna-Koźle.

Źródło: citywalk.info