Muzeum Narodowe w Kielcach

Muzeum zostało powołane do życia przez Kielecki oddział Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w 1908, a pierwszym dyrektorem został Szymon Tadeusz Włoszek. W księdze inwentarzowej jako pierwszy eksponat figuruje okaz skamieniałego drzewa z Miedzianej Góry ze zbiorów Feliksa Rybarskiego, byłego nauczyciela szkól kieleckich; jako drugi wpisany został białogoński odlew popiersia Stanisława Staszica z oryginału Tatarkiewicza. W 1910 Muzeum posiadało już 1986 skatalogowanych obiektów. Już w 1922 czyniono starania, aby zbiory ulokować w dawnym pałacu biskupim.

Po śmierci Szymona Włoszka w 1933 kierownictwo Muzeum obejmuje Sylwester Kowalczewski, nauczyciel szkół powszechnych w Bodzentynie, Oblęgorku i Kielcach, znawca regionu. Istotną, podjętą przez niego akcją było zorganizowanie w 1936 w Warszawie wystawy Świętokrzyskiej, na której zaprezentowano dorobek regionu i miasta. Od tegoż roku muzeum przybrało miano Świętokrzyskiego. W 1938 w płd.-zach. części parteru kieleckiego pałacu (siedzibie Urzędu Wojewódzkiego w latach 1919–1939 i 1945–1971) powstało Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego i Muzeum Legionów.

Muzeum Świętokrzyskie zostało wskrzeszone po II wojnie światowej w nowej formie prawnej przez powołane w 1945 Towarzystwo Muzeum Świętokrzyskiego, a otwarte oficjalnie przez Ministra Kultury Dybowskiego latem 1947 (jednak jego sytuacja prawna została uregulowana dopiero w 1949, kiedy zostało upaństwowione). Pierwszym dyrektorem po wojnie został Juliusz Nowak Dłużewski. W 1946 otwarto już pierwszą ekspozycję. Dyrektorem Muzeum w latach 1946–1961 był Edmund Massalski – przyrodnik i regionalista. Będąc w latach trzydziestych prezesem PTK, któremu podlegało Muzeum, otoczył je szczególną troską, przyczynił się do ocalenia cennych zbiorów w czasie wojny. Należał do komitetu organizacyjnego Muzeum. Przeobraził je z lamusa staroci w placówkę o specjalistycznych wystawach, prowadzącą badania naukowe; inspirował powstawanie nowych muzeów na Kielecczyźnie.

Pierwszą wzorowo urządzoną wystawą Muzeum Świętokrzyskiego w okresie powojennym była otwarta w listopadzie 1958 wystawa archeologiczna autorstwa Zygmunta Włodzimierza Pyzika i Janusza Kuczyńskiego, której towarzyszył przewodnik „Pradzieje ziem województwa kieleckiego”. Muzeum organizowało również placówki regionalne, m.in. w 1958 r. otwarto Muzeum Sienkiewicza w Oblęgorku, następnie w Szydłowie i w Czarnolesie.

W 1961 dyr. Massalski przeszedł na emeryturę, a jego miejsce zajął Alojzy Oborny historyk sztuki, dotychczasowy dyrektor muzeum w Raciborzu. Fatalny stan budynków sprawił, że pierwszymi czynnościami nowego dyrektora były kroki w celu podjęcia remontu, który trwał do 1967. Nie przeszkadzało to w działalności muzeum. W 1965 dzięki inwencji i zapałowi Aleksandry Dobrowolskiej otwarto Muzeum Stefana Żeromskiego. Trwa dobra passa Muzeum Sienkiewicza w Oblęgorku, które w 1967 zostało odwiedzone przez ponad 80 tys. osób. Zaczął się ukazywać Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego. W związku z planami otwarcia Galerii Malarstwa Polskiego dokonywane są zakupy, do kolekcji trafiają obrazy takich artystów jak: Boznańska, Brandt, Fałat, Aleksander Gierymski, Grottger, Kostrzewski, Lampi, Malczewski, Malecki, Pankiewicz, Podkowiński, Siemiradzki, Wyspiański, oraz obce: Claude Callot, Luca Giordano, Johann Liss, Pierre Mignard, Andreas Möller czy David Teniers mł. Działalność staje się coraz bardziej prężna. Następuje inauguracja Ogólnopolskiego Przeglądu Filmów o Sztuce; w 1968 w sześćdziesiątą rocznicę powstania Muzeum udostępniono stałe ekspozycje: historyczną, etnograficzną i galerię malarstwa polskiego. Wciąż trwały starania o pozyskanie na cele muzealne dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich.

W 1971 Uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej przekazano Muzeum Świętokrzyskiemu w Kielcach zespół pałacowy wraz z przynależnymi budynkami. Ale na życzenie władz miejskich i wojewódzkich w bardzo krótkim czasie, bo w osiem miesięcy, ma zostać otwarta stała ekspozycja w pałacu. Przestrzeń 1306,5 m zostaje zagospodarowana, a podczas uroczystego otwarcia, z ust Profesora Stanisława Lorentza pada określenie „kielecki Wawel”. W 1975 Muzeum w uznaniu zasług dla rozwoju kultury i nauki polskiej oraz wielkiego znaczenia tej placówki zarządzeniem Ministra Kultury i Sztuki podniesiono do rangi Muzeum Narodowego. Staje się jednym z siedmiu Muzeów Narodowych w Polsce.

W Muzeum stale przebiegają prace konserwatorsko – budowlane. Najważniejsze to odtworzenie schodów elewacji zachodniej z loggii do ogrodu, renowacja pierwszej kaplicy pałacowej, wymiana stolarki okiennej na parterze pałacu, odtworzenie murów obwodowych od strony północnej z rekonstrukcją siedemnastowiecznego puntone, rozpoczęto prace konserwatorskie przy stropie ramowym w Pierwszym Pokoju Senatorskim.

Źródło: wikipedia.pl