Dom opata w Kołbaczu

We wsi przy ul. Warcisława 8 znajduje się dawny gotycki dwór znany jako „Dom Opata”. Jest to budynek dwukondygnacyjny i podpiwniczony, założony na planie prostokąta, w górnej części w konstrukcji ryglowej, kryty dachem dwuspadowym. Jest to pozostałość po klasztorze cystersów pochodząca z pierwszej połowy XIV wieku. Budynek został usytuowany na terenie tzw. małego klasztoru położonego po południowo-wschodniej stronie kościoła zakonnego. Po kasacji zakonu w 1534 roku budynek został przeznaczony na letnią rezydencję książąt pomorskich, a w sąsiednich budynkach mieściła się sala balowa oraz mieszkania dla dworu. Jak wynika ze wspomnień doradcy artystycznego dworu F. Heinhofera, obiekt w 1617 roku pełnił funkcję letniej rezydencji. Po 1721 roku został siedzibą dzierżawcy majątku. W drugiej połowie XVIII wieku i w XIX wieku został gruntownie przebudowany (układ wnętrz, więźba dachowa oraz pokrycie dachu) i pozbawiony niektórych cech gotyckich. W 1900 roku był zrujnowany. W późniejszych latach obiekt został ponownie wyremontowany i urządzono w nim siedzibę sądu rejonowego oraz mieszkanie sędziego. W trakcie II wojny światowej w budynku mieszkali robotnicy najemni. Po 1945 roku został przekazany PGR-owi, a następnie Zootechnicznemu Zakładowi Doświadczalnemu. Do lat 80. XX wieku nie był użytkowany. W latach 1985-1988 budynek został gruntownie wyremontowany. Obecnie jest siedzibą Gminnej Biblioteki Publicznej.

Źródło: encyklopedia.szczecin.pl/