Baszta więzienna w Kołbaczu
A-1861 z 22.04.1955
Wieża więzienna została wybudowana w 1349 roku, nieopodal mostu nad rzeką Płonią, naprzeciwko domu Opata.
Wybudowany w XIII wieku klasztor otoczono murami i basztami, by obronić go przed najeźdźcami. A ci atakowali niezwykle często. W 1242 roku, gdy książę szczeciński dowiedział się, że zakonnicy przyjęli niemiecką protekcję, najechał i doszczętnie splądrował majątek cystersów. W 1273 roku i 1478 roku zespół klasztor został zaatakowany przez armię brandenburskie, w 1433 roku w rolę najeźdźcy weszli Husyci. Z powodu często powtarzających się ataków zakonnicy podjęli decyzję o wybudowaniu murów obronnych i fosy. Z fortyfikacji zachowała się jedynie baszta więzienna, w której niegdyś znajdował się loch więzienny.
Obiekt został zbudowany z czerwonej cegły, jej szczyt zwieńczony jest dwuspadowym dachem. W murach baszty widoczne są niewielkie, prostokątne otwory okienne. W środku odnajdziemy puste miejsce po drzwiach, ale z zachowanymi w ścianie zawiasami. Baszta jest unikatem na skalę ogólnopolską, to jedyna w kraju pozostałość po obwarowaniach, które służyły do obrony majątku zakonników.
Do baszty przylega młodszy o kilkaset lat budynek mieszkalny, w którym znajduje się sklep przemysłowo-spożywczy „Pod Basztą.”.Z całego kompleksu średniowiecznych zabudowań klasztornych baszta więzienna jest jednym z niewielu budynków, który przetrwał w bardzo dobrym stanie. Mimo to obiekt nie był remontowany od lat. Wieża więzienna wraz z gotycką stodołą i refektarzem konwersów została wpisana na listę zabytków w kwietniu 1955 roku. Obiekt nie był remontowany, obecnie baszta nie jest udostępniona do zwiedzania.
Źródło: pomorzezachodnie.ravel