Dwór w Lipiu

Lipie jest miejscowością gminną, położoną na Wyżynie Wieluńskiej, tuż przy północnej granicy województwa śląskiego. Płynie tutaj malownicza rzeka Liswarta. W pobliżu znajdują się historyczne miejscowości, w których zachowały się ciekawe zabytki, jak np. Danków czy Parzymiechy. Pierwsze wiadomości o Lipiu pochodzą z końca XIV wieku. Przez następne stulecia miejscowość dzieliła losy sąsiedniego Dankowa, gdzie stał zamek należący w XVII wieku do Warszyckich, a później do Ponińskich. Dwór w Lipiu został zbudowany w XVIII wieku. Na przełomie XVIII i XIX stulecia majątek pozostawał w posiadaniu hrabiego Klemensa Ponińskiego. Mocno zadłużony, w 1829 roku trafia w ręce Joachima Kempnera, zamożnego żydowskiego kupca z Warszawy. Następnie dwór nabywa Maurycy Mittelstaedt, którego córka wyszła za Aleksandra Steinhagena. W ten sposób Lipie stało się własnością tej zasłużonej rodziny przemysłowców. Steinhagenowie wywodzili się z Westfalii. Po przybyciu na teren Polski, w latach 30. XIX wieku zarządzali majątkami ziemskimi, ale wkrótce zainwestowali w przemysł papierniczy, tworząc po niewielu latach największy koncern papierniczy w imperium rosyjskim. Posiadali między innymi fabrykę papieru w Myszkowie czy fabrykę celulozy we Włocławku. Ich własnością było kilka okazałych dworów w okolicach Częstochowy, na przykład w Małusach Wielkich, Cielętnikach i Lipiu. W pierwszych dziesięcioleciach XX wieku dziedzicem dworu w Lipiu był Aleksander Władysław Steinhagen. To on przebudował budynek, zmodernizował również całe gospodarstwo. Po II wojnie światowej dworek zajęła spółdzielnia rolnicza, po niej urządzono w nim kino, a następnie przedszkole. Dwór w Lipiu stoi w samym centrum wioski. Jest to drewniany, parterowy budynek z czterokolumnowym portykiem, zdobiącym elewację frontową. Część środkowa budowli została przykryta dachem mansardowym. Dwór otacza park, a od strony wschodniej urządzono kilka stawów. Wśród drzew warto odszukać dość niezwykłą w takim otoczeniu wieżę ciśnień, która była elementem dworskiego systemu wodociągowego. Zbudowano ją z cegły, na planie kwadratu, ale zbiornik został oszalowany deskami na wzór nadwieszonych izbic kościółków drewnianych. Końcówki deseczek są ozdobnie rzeźbione. Budowlę kryje dach namiotowy. Przez Lipie przebiega niebiesko znakowany Szlak Rezerwatów Przyrody.

Źródło: slaskie.travel.