Kamienna Góra w Lubaniu
Kamienna Góra (niem. Steinberg, prasłow. Kamienna Kopka) – wzgórze w Lubaniu, o wysokości 283,5 m n.p.m. Należy do pasma Wzgórz Zalipańskich. Zbudowane jest ze skał bazaltowych, głównie nefelinitu. Wzniesienie Jest pozostałością trzeciorzędowych wulkanów.
Park na Kamiennej Górze
Na szczycie wzgórza pośród bazaltowych kamieniołomów w II poł. XIX wieku założono 14-hektarowy park.
Można w nim spotkać takie formy geologiczne, jak bomby wulkaniczne czy słupy bazaltowe o wysokości 10–15 metrów. W parku znajdują się również liczne pomniki przyrody, m.in. jesion wyniosły "Herman" o obwodzie 298 cm oraz klon jawor "Franciszek" o obwodzie 281 cm. W parku znajduje się amfiteatr oraz tzw. Dom Górski (obecnie Zameczek, siedziba Szkoły Muzycznej I stopnia im. Oskara Kolberga w Lubaniu) z 1824 roku przebudowany w 1909 roku.
Na terenie parku wytyczono ścieżki dydaktyczne Szlakiem Wygasłych Wulkanów i Szlakiem Pomników Przyrody Ożywionej.
Podziemia Kamiennej Góry
Podczas II wojny światowej pod Kamienną Górą wybudowano schron przeciwlotniczy oraz, prawdopodobnie, szpital polowy. Jego istnienie odkryto w 2011 roku. Łączną długość wydrążonych chodników ocenia się na 1000 metrów, położone są 20 do 30 m pod ziemią. 10 marca 2018 roku grupa eksploracyjna dokonała kilka odwiertów, które potwierdziły istnienie podziemnych korytarzy. Są one częściowo zalane.
U podnóża Kamiennej Góry znajduje się cmentarz żołnierzy polskich i radzieckich, którzy polegli podczas walk o wyzwolenie miasta w 1945 roku.
Kamieniołomy
Już w średniowieczu pozyskiwany ze zboczy Kamiennej Góry bazalt był cenionym budulcem. Z niego wybudowano m.in. mury obronne Lubania, Basztę Bracką oraz Dom Solny. Wiadomo, że w 1782 roku funkcjonowały dwa kamieniołomy. Eksploatację zachodniego zakończono prawdopodobnie po wybudowaniu Domu Górskiego w 1824 roku. Drugi powstał prawdopodobnie dopiero w XVIII wieku, a bazalt wydobywano w nim jeszcze na początku XX wieku.
Źródło: wikipedia.pl
Pomimo, że Kamienna Góra jest powszechnie znana jako wzgórze zbudowane z bazaltów, najgłębiej znajdują się jeszcze starsze skały, sprzed działalności wulkanicznej. Badania podają, że skały mogą być konkretnie nefelinitami lub bazanitami, należącymi do bazaltoidów.
W okresie trzeciorzędu miały miejsce ruchy górotwórcze, które uformowały dzisiejsze Sudety. Wtedy w regionie powstało wiele uskoków tektonicznych, z których migrowała magma zasadowa. Wówczas lawa zalała powierzchnię lądu. Zastygła ona w późnym oligocenie. Kopuła bazaltowa ma grubość około 30 metrów.
Wówczas Kamienna Góra była sporym wzniesieniem jednak m.in. przez erozję osiągnęła obecną wysokość.
Źródło: wikipedia.pl