Zapora wodna w Niedzicy

Zapora Niedzica (również: Zapora Czorsztyńska) – zapora wodna wybudowana w latach 1975–1997 w przysiółku Zamek, należącym do wsi Niedzica (obecnie będącym samodzielną wsią Niedzica-Zamek). Znajduje się w Pieninach, spiętrza wody rzeki Dunajec, tworząc Jezioro Czorsztyńskie.

Zapora Niedzica jest najwyższą w Polsce zaporą ziemną z centralnym uszczelnieniem glinowym. Jej wysokość maksymalna od chodnika galerii wynosi 56 m. Długość zapory wynosi 404 m. Korona budowli ma szerokość 7 m i jest udostępniana do ruchu pieszych oraz przejazdu pojazdów obsługi. Zapora została zbudowana z wykorzystaniem 1,7 mln m3 żwiru.

Nachylenie skarpy odwodniej zapory (od strony Jeziora Czorsztyńskiego) do poziomu 20 m wynosi 1:3,5, natomiast powyżej poziomu 20 m 1:2,25. W przypadku skarpy odpowietrznej (od strony Sromowiec) nachylenie jest zmienne i ma wartość od 1:2,5 do 1:1,85. Zabezpieczeniem skarpy odwodniej są płyty betonowe o grubości 30 cm, natomiast skarpy odpowietrznej – zazielenienie z instalacją do zraszania ziemi.

Wydatek przelewu stokowego zapory wynosi 975 m3 wody na sekundę, natomiast dwóch spustów dennych 360 m3 wody na sekundę. Wydatek dwóch turbin to 250 m3 wody na sekundę.

Galeria kontrolno-zastrzykowa ma długość 256,2 m i światło chodnika 3 x 3 m. Drenaż zapory odbywa się rurami o średnicy 100 cm ze studniami kontrolnymi.

Poniżej zapory znajduje się elektrownia wodna należąca do Zespołu Elektrowni Wodnych Niedzica S.A..

Zapora (podziemny tunel – galeria kontrolna zapory poprowadzona w skale, 50 m pod wodą i nasypem zapory) oraz elektrownia są udostępnione do zwiedzania z przewodnikiem.

W momencie oddania do użytku obiekt funkcjonował w ramach Zespołu Zbiorników Wodnych Czorsztyn-Niedzica i Sromowce Wyżne im. Gabriela Narutowicza, który został w późniejszym okresie przekształcony w Zespół Elektrowni Wodnych Niedzica S.A.

Źródło: wikipedia.pl