Drewniany kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Orawce
167 z dnia 22.01.1970
Kościół św. Jana Chrzciciela w Orawce – zabytkowy kościół parafialny w Orawce, w województwie małopolskim. Jeden z punktów szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego należący do parafii św. Jana Chrzciciela w Orawce.
Drewniany, jednonawowy kościół z wieżą wzniesiono w konstrukcji zrębowej; dach i ściany obito gontem. Wydłużone prezbiterium, wielobocznie zamknięte, jest węższe od nawy. Od północy przylega do niego zakrystia, a od wschodu murowana kaplica Matki Bożej Bolesnej, wzniesiona w 1728. Po południowej stronie nawy mieści się drewniana kruchta. Kościelna wieża o pochyłych ścianach jest zwieńczona izbicą i ostrosłupowym hełmem z czterema narożnymi wieżyczkami.
Wnętrze kościoła i część wyposażenia pokryto figuralno-ornamentalną polichromią w 2. poł. XVII w. i w 1711. Autorem koncepcji wystroju był proboszcz Orawki, ks. Jan Szczechowicz. Polichromia przedstawia sceny z życia św. Jana Chrzciciela, medaliony z Chrystusem i apostołami, wizerunki świętych czczonych na Węgrzech oraz herby osób związanych z historią Orawy: cesarza Ferdynanda III Habsburga, arcybiskupa Jerzego Lippaya de Zongor oraz Moniaków. Na parapecie chóru namalowano sceny ilustrujące dziesięć przykazań. Na belce tęczowej znajduje się barokowa Grupa Ukrzyżowania oraz inskrypcje (jedna z nich to polski tekst pieśni pasyjnej). Późnobarokowy ołtarz główny i dwa boczne oraz stalle wykonano w 1. poł. XVIII w. W kaplicy znajdują się także Stacje Drogi Krzyżowej z 1857 autorstwa Szczepana Sitarskiego.
Źródło: wikipedia.pl
Najstarsze dzieje kościoła i parafii w Orawce są znane z pierwszej wizytacji odbytej w 1656 przez Jana Ratułowskiego, plebana frydmańskiego, przeprowadzonej na polecenie prepozyta spiskiego. Przyjmuje się, że rozpoczęcie prac przy budowie kościoła nastąpiło w 1651. W 1656 wzniesiono wolno stojącą dzwonnicę. W następnym roku kościół był już użytkowany. Konsekracja nastąpiła jednak dopiero w 1715. W 1728 od wschodu prezbiterium dobudowana została murowana kaplica pw. Matki Boskiej Bolesnej. Gruntowny remont kaplicy i kościoła, m.in. wymiana pokrycia dachów kościoła nastąpiła w latach 1816-1829. W 1901 przekształcono wieżę, barokowy hełm został zastąpiony ostrosłupowym, z narożnymi wieżyczkami, w typie neogotyckim. W latach 1926-1927 kaplicę nakryto kopułą. Kopułę usunięto w 1935, zgodnie z zaleceniem ówczesnego konserwatora wojewódzkiego, nakrywając kaplicę wspólnym dachem z kościołem, jak było pierwotnie. Nieco wcześniej rozebrano wieżyczkę na sygnaturkę, a nową wieżyczkę wystawiono w 1935. Od 1935 wygląd kościoła nie uległ już zmianie. Kościół w Orawce był opisywany i inwentaryzowany już pod koniec XIX w. Prace konserwatorskie prowadzono w latach 1901, 1926-1927, 1934-1935 oraz od 1998. Każdorazowo prace nadzorował z urzędu właściwy konserwator zabytków.
Źródło: zabytek.pl
