Stajnie książęce w Pszczynie
Pszczyna to jedno z najpiękniejszych miast Górnego Śląska, leżące na południe od Konurbacji Górnośląskiej, w otoczeniu Lasów Pszczyńskich. Sławę swą zawdzięcza miasto urokliwemu centrum z malowniczym, pełnym zabytków rynkiem, ale przede wszystkim stojącemu nieopodal pałacowi książąt pszczyńskich, do którego przylega rozległy park krajobrazowy. W XIX i pierwszej połowie XX wieku panami na Pszczynie byli przedstawiciele rodu Hochbergów, którzy cieszyli się z posiadania tytułów książąt pszczyńskich, stanowiąc elitę najpierw Królestwa Prus, a później Cesarstwa Niemieckiego. Pszczynę odwiedzali wtedy monarchowie oraz arystokracja z całej Europy. Jednym z wyznaczników prestiżu było wówczas posiadanie koni szlachetnych ras, jak i wielu reprezentacyjnych pojazdów - najpierw powozów, a od początku XX wieku także limuzyn poruszanych końmi mechanicznymi. Dlatego w drugiej połowie XIX wieku Hochbergowie wznieśli na południowych obrzeżach parku, po wschodniej stronie pałacu, zespół efektownych zabudowań, mieszczących stajnię, powozownię i ujeżdżalnię. Na początku zaś XX wieku dodano także garaż. Stajnie książęce wzniesiono w stylu historyzującym, nawiązującym głównie do architektury romańskiej i gotyckiej. Zbudowano je z cegły, na rzucie prostokąta. Portale i okna wieńczą półowalne łuki (są też okna okrągłe), a pod dachem biegnie fryz arkadowy. Warto zwrócić uwagę na dekorację rzeźbiarską, np. głowę konia, oraz na basztę pomiędzy stajnią a ujeżdżalnią. Wnętrze stajni z boksami dla koni nakryte jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym, wspartym na smukłych, żeliwnych kolumienkach. Ciekawostką jest tu drewniany bruk. Powozownię zaś przykryto drewnianym stropem. Znajdujący się najbliżej pałacu gmach ujeżdżalni został w latach 70. XX wieku przebudowany na halę sportową, co oszpeciło jego wygląd. Stajnie Książęce mają stanowić dodatkową powierzchnię wystawienniczą dla pałacowego muzeum; wygospodarowano tutaj także miejsce na salę konferencyjną, kawiarnię oraz pomieszczenia administracyjne.
Źródło: slaskie.travel
Obecnie istniejący kompleks stajni książęcych został wzniesiony w 2 poł. XIX w. za czasów Hochbergów, według projektu architekta Oliviera Pavelta. Wozownię wybudowano w 1864 r., stajnie wraz z siodlarnią w latach 1866-1867, natomiast do budowy ujeżdżalni przystąpiono w 1869 r. Murowane garaże, dla dziewięciu książęcych samochodów, wzniesiono pomiędzy 1904 a 1910 r. Na mocy porozumienia pomiędzy Marszałkiem Województwa Śląskiego a władzami miasta Pszczyny postanowiono obiekt wyremontować z myślą o przekazaniu go Muzeum Zamkowemu, co oficjalnie nastąpiło w dniu 12 lipca 2013 roku.
Źródło: stajnieksiazece.pl