Kolumna Matki Bożej w Raciborzu
Raciborska kolumna maryjna to wyjątkowej klasy zabytek sztuki śląskiego baroku, dłuta wytrawnego mistrza Jana Melchiora Oesterreicha z lat 20. XVIII w. Monument stoi na miejscu średniowiecznego domu kupców, a został wzniesiony z fundacji Marii Elżbiety Gaschin i rajców raciborskich jako wotum za uratowanie miasta przed straszliwą epidemią cholery. Na trójbocznym kamiennym cokole znajduje się nadstawa z herbami fundatorów, ujęta trzema postaciami świętych: Marcelego papieża – patrona Raciborza, św. Floriana – orędownika na czas pożarów oraz św. Sebastiana – patrona od morowego powietrza. W zwieńczeniu umieszczono posąg Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej, który ma koronę 12 gwiazd oraz księżyc u stóp. Stoi na słupie kłębiących się chmur, które wznoszą anioły oraz depcze węża symbolizującego szatana. Na postumencie kolumny umieszczone są trzy tablice erekcyjne, które mówią o fundatorach i oddaniu miasta pod opiekę Matki Boskiej. Jedna z tablic mówi: PIA DILECTAE MATRIS IVSSA FILIO PIE EXEQVENTE ILLVSTRISSIMO DOMINO CAROLO LVDOVICO S.R.I COMITE DE GASCHIN, NOBILI DOMINO DE ROSENBERG, HEREDITARIO DOMINO IN REICHWALD, FREISTADT ET KATSCHER, co znaczy: „Pobożne życzenie kochanej matki spełnił dziecięco posłuszny syn, pan Karol Ludwik, Świętej Rzeszy Rzymskiej hrabia de Gaschin, szlachetny pan na Oleśnie, dziedziczny pan na Rychwałdzie, Karwinie i Kietrzu”, co wyjaśnia genezę powstania tego unikalnego raciborskiego zabytku.
Kolumnie maryjnej przypisuje się nadprzyrodzone właściwości. Związane z nią legendy głoszą, iż jej zniszczenie zapowiadać będzie koniec świata. Mowa też o rychłym końcu świata, gdy przyjdzie dzień, w którym żaden z Raciborzan nie przeżegna się przed kolumną. Ruszenie cokołu lub kopanie wokół niego spowoduje z kolei zatopienie miasta, ponieważ kolumna przykrywa prące z wielką siłą źródło lub kanał, który łączy raciborski rynek z Odrą.
Prawdą jest, iż kolumna Matki Boskiej przetrwała wszystkie zrządzenia losu, wyszła nawet cało z ostatniej wojny, choć znajdujące się wokół niej kamienice zostały zniszczone w 80%. Niektóre osoby wiążą powódź z lipca 1997 r. z pracami archeologicznymi, które odbywały się rok wcześniej na raciborskim rynku.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Kolumna Matki Boskiej powstała zgodnie z życzeniem Marii Elżbiety von Gaschin, która umarła w 1724 r. pozostawiając testament, w którym zobowiązała swojego syna – Karola Ludwika do sprzedania swojego domu i wzniesienia za otrzymaną sumę kamiennej kolumny poświęconej Matce Boskiej Niepokalanego Poczęcia na rynku. Zgodnie z testamentem, przy kolumnie miały być odprawiane nabożeństwa. Maria Elżbieta von Gaschin pragnęła, by kolumna stanęła w ramach wotum dziękczynnego za opuszczenie zarazy, która dotknęła Racibórz w 1715 r. Taka geneza jej powstania podana jest na jednej z tablic erekcyjnych umieszczonych na samej kolumnie.
Rzeźba została wykonana na zamówienie Gaschinów w latach 1725–1727, a jej wykonawcą był doskonały rzeźbiarz Jan Melchior Oesterreich. W 1827 r., w setną rocznicę poświęcenia kolumny Matki Boskiej, magistrat zdecydował się na przeprowadzenie renowacji pomnika. Ponieważ był on bardzo ważnym elementem raciborskiego rynku, a dodatkowo powszechnie wierzono w jego nadprzyrodzoną moc, znalazło się wielu fundatorów, w tym m.in. prawnuk Marii Elżbiety – Franciszek von Gaschin oraz rajca Franciszek Bordollo.
Ostatnią renowację pomnika wykonano już w 1993 r. za pieniądze otrzymane od Fundacji „Haus Oberschlesien” z Ratingen z Niemiec. W godzinach wieczornych 15 maja 1993 r. sufragan opolski ks. biskup Jan Kopiec w asyście ks. dziekana Mariana Żagana i proboszcza miejskiego ks. Gintera Kurowskiego dokonał poświęcenia odrestaurowanej kolumny.
Źródło: peuk.fiiz.pl
