Rynek w Raciborzu
175 z 10/06/1949
Raciborski rynek, o zachowanym średniowiecznych układzie, podobnie jak w wielu innych miastach, jest najważniejszą miejską przestrzenią publiczną. Stanowi obecnie duży, prostokątny plac otwarty w kierunku północnym na dzielnicę Ostróg, w której znajduje się zamek książąt raciborskich. Na rynku znajdują się cenne i zabytkowe budowle. Należą do nich przede wszystkim dwa obiekty sakralne. Pierwszym z nich jest to świątynia ufundowana w 1205 r. przez raciborskie mieszczaństwo, czyli kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Znajduje się w nim niezwykłe dzieło sztuki barokowej – ołtarz wykonany przez Salomona Steinhoffa w latach 1656–1660 z fundacji prałata Andrzeja Scodoniusa oraz Bractwa Literackiego – najstarszej górnośląskiej konfraterni, a w nim dwa cenne obrazy: koronacja Najświętszej Maryi Panny datowany na poł. XVII w. oraz Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny z 1890 r. pędzla mistrza Jana Bochenka. Drugim jest natomiast podominikański kościół pw. św. Jakuba, który pochodzi z XIII w. i stanowi jedyną pozostałość po klasztorze Dominikanów. Jest on gotycką budowlą orientowaną, posiadającą jedną, szeroką nawę, która od strony wschodniej poprzedzona jest wieloprzęsłowym chórem. Elewacja zachodnia od strony rynku posiada wystrój neoromański, natomiast wieży i elewacjom bocznym przywrócono styl gotycki. Wewnątrz świątyni na szczególną uwagę zasługuje kaplica grobowa hrabiów von Gaschin, która dekorowana jest piękną dekoracją stiukową z lat 1637–1655.
Na uwagę w rynku zasługuje ponadto znajdująca się w jego centrum Kolumna Matki Boskiej, tzw. Kolumna Maryjna. Jest to późnobarokowa budowla, wykonana w latach 1725–1727 przez austriackiego artystę Jana Melchiora Oesterreicha. Zgodnie z tradycją, kolumnie tej przypisuje się nadprzyrodzone właściwości. Związane z nią legendy głoszą, iż jej zniszczenie zapowiadać będzie koniec świata. Mowa jest też o rychłym końcu świata, gdy przyjdzie dzień, w którym żaden z Raciborzan nie przeżegna się przed kolumną. Ruszenie cokołu lub kopanie wokół niego spowoduje z kolei zatopienie miasta, ponieważ kolumna przykrywa prące z wielką siłą źródło lub kanał, który łączy raciborski rynek z Odrą. Prawdą jest, iż kolumna Matki Boskiej przetrwała wszystkie zrządzenia losu, wyszła nawet cało z ostatniej wojny, choć znajdujące się wokół niej kamienice zostały zniszczone w 80%. Niektóre osoby wiążą powódź z lipca 1997 r. z pracami archeologicznymi, które odbywały się rok wcześniej na raciborskim rynku.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Współcześnie raciborski rynek nie wygląda tak, jak w okresie lokacji miasta. W średniowieczu bowiem centralny plac miasta był tradycyjnie zabudowany, a jego centralne miejsce zajmował ratusz. Wokół rynku wznosiły się murowane sukiennice. Miejsce to pełniło zwyczajową rolę handlową, stąd też znajdowały się na nim ponadto kramy, stragany, etc. Niestety rynek był wielokrotnie trawiony pożarami, które w zasadzie w całości zniszczyły jego zabytkową zabudowę. Do dnia dzisiejszego przetrwały jedynie dwa kościoły: pw. św. Jakuba oraz pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, a także kolumna maryjna. Reszta zabytków, w tym piękne mieszczańskie kamienice, zostały pochłonięte przez ogień oraz zawieruchę wojenną. Rynek doznał bowiem dużych strat również w czasie II wojny światowej, w 1945 r. Wówczas zniszczony został ratusz i inne budynki, uratowała się jedynie jedna kamienica oraz wspomniane wcześniej kościoły i rzeźba. Dzisiejszy wygląd rynku to dzieło czasów powojennych, jedynie kilka obiektów zabytkowych przypomina o jego wielowiekowej historii.
Źródło: peuk.fiiz.pl
