Pałac w Sośnicowicach
A-363/60 z 10/03/1960
Sośnicowice to stare, średniowieczne miasteczko, leżące w powiecie gliwickim, posiadające kilka zabytków oraz zachowany dawny układ urbanistyczny. Jednym z godnych uwagi obiektów, który co prawda obejrzeć można jedynie z zewnątrz, jest gmach XVIII-wiecznego pałacu. Obiekt znajduje się niedaleko rynku, przy ul. Kozielskiej. Obecnie stojąca tu rezydencja nie jest pierwszą budowlą, bowiem już w średniowieczu istniał tutaj zamek. Pałac wzniesiony został na jego fundamentach w 1755 r., z inicjatywy Karola Józefa von Hoditza. Rezydencja zbudowana została w stylu późnego baroku. Jej rzut zbliżony jest do litery U, a dwa skrzydła wysunięte są w stronę ładnego parku ze starymi okazami drzew. Reprezentacyjne, główne wejście posiada okazałe schody z balustradą. Wewnątrz budowli powstały cenne dekoracje. Zachowane do czasów obecnych reprezentują one styl regencji, będący formą przejściową pomiędzy późnym barokiem a rokokiem. Część dekoracji uznać można za wczesnorokokowe. Rok 1945 przyniósł zniszczenie rezydencji. Na tle innych tego rodzaju obiektów, systematycznie dewastowanych w latach PRL, tutejszy pałac miał o tyle dużo szczęścia, że w latach 1958-65 odbudowano go z przeznaczeniem do nowej funkcji - domu pomocy społecznej dla upośledzonych intelektualnie dziewcząt i kobiet. Funkcję tę pełni do dziś. W latach 2006-2009 wykonano intensywne prace remontowe i modernizacyjne, podwyższające standard placówki oraz związane m.in. z likwidacją barier dla osób niepełnosprawnych. Pałac, ze zrozumiałych względów, jest wewnątrz niedostępny dla zwiedzających. W jego wnętrzu – poza sienią, sklepioną kolebkowo – nie pozostały żadne ślady dawnej świetności. Także układ pomieszczeń dostosowano do obecnej funkcji.
Źródło: slaskie.travel
Historia pałacu jest niewątpliwie związana z historią samych Sośnicowic, jako że uznać należy, iż budowla stanowi najbardziej reprezentacyjną budowlę w mieście. Tak było w przeszłości, tak jest i dzisiaj. Jak wspomniano wcześniej, pałac został wzniesiony przez rodzinę Hodiztów, z którą związana jest pewna anegdota historyczna, a ściślej mówiąc konflikt, do jakiego doszło pomiędzy władzami miejskimi a słynącym z ekstrawagancji panem dziedzicznym miasta, hrabią Albertem Józefem von Hoditz. Jego przyczyną było zanegowanie przez niego prawa, zgodnie z którym Magistrat Miasta miał prawo do sądownictwa w sprawach cywilnych, które nadał mu jeszcze w 1576 r. Jan Trach. Urażeni tym mieszczanie zgłosili się wówczas do władz zwierzchnich w Opolu, które z racji urzędu, miały możność rozstrzygnięcia sporu. Ostateczny wyrok w tej sprawie wydała Królewska Kamera Dominialna we Wrocławiu dnia 11 sierpnia 1748 r. Był on korzystny dla władz miejskich Sośnicowic. Nakazywał Hoditzowi zaprzestanie sukcesów, a nawet nakładał na niego karę pieniężną w wysokości 100 dukatów. Jak podkreślił F. Tschauder, postawa burmistrza i rady miejskiej w tej sprawie, były dobrym przykładem poczucia niezależności tutejszego magistratu. Oznaczało to również utrzymanie dawnego systemu miejskiej jurysdykcji sądowej.
Źródło: peuk.fiiz.pl
