Kasztan jadalny w Tarnowskich Górach

Kasztan jadalny - gatunek roślin z rodziny bukowatych. Kiedyś gatunek występujący tylko na południe od Alp, rozpowszechniony przez Rzymian w Europie Zachodniej. Obecnie rozpowszechniony w basenie Morza Śródziemnego, Azji Mniejszej i na Kaukazie. W Polsce nie występuje dziko; nieliczne egzemplarze rosną w ogrodach botanicznych i parkach.

W farskim ogrodzie przy kościele pw. św. Mikołaja w Reptach rośnie wielki okaz kasztana jadalnego. Prawdopodobnie został wyhodowany z nasion przywiezionych z Włoch przez jednego z proboszczów tutejszej parafii. Jest on jednym z najstarszych drzew tego gatunku nie tylko w Polsce, ale i całej Europie Środkowej. Drzewo to liczy sobie już prawdopodobnie 450 lat. Jego wysokość to ok. 28m, a obwód u podstawy pnia wynośi 7,5m. Jest to jedyny okaz na Górnym Śląsku i w całej południowej Polsce. 21 maja 1960 roku na podstawie orzeczenia nr 186 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, wznowionego 2 sierpnia 2006 roku Rozporządzeniem Nr 46/06 Wojewody Śląskiego drzewo otrzymało status pomnika przyrody. 

Kasztan ten chociaż jeszcze owocuje, jest już bardzo schorowany. Aby w przyszłości zapewnić mu następcę, sprowadzono z Maroka młode kilkunastoletnie drzewko. W październiku 2001 roku drzewo to jako symbol pokoju zostało uroczyście posadzone po tragedii World Trade Center wraz z aktem erekcyjnym umieszczonym w kapsule czasu i wkopanym pod korzeń drzewa. W uroczystości brała udział młodzież z tarnogórskich szkół, proboszczowie okolicznych parafii, przedstawiciele organizacji ekologicznych i administracji samorządowej. Uroczystość sadzenia drzewa poprzedziła msza w intencji ofiar katastrofy odprawiona w kościele Św. Mikołaja podczas której homilię nt. pokoju wygłosił ks. Gustaw Klapuch. Inicjatorem akcji był dr Leopold Kobierski. 

W 2010 roku na pniu młodego kasztana zaobserwowano rozległe zrakowacenie oraz zamieranie szczytowych części korony. W celu określenia stanu zdrowotnego młodego kasztana jadalnego Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Miejskiego w Tarnowskich Górach zlecił wykonanie ekspertyzy dendrologicznej.

Wykonana ocena potwierdziła zły stan fitosanitarny młodego kasztana, który jest powodem jego zamierania. Dodatkowo stwierdzono, że chory młody kasztan stanowi zagrożenie dla rosnącego opodal wiekowego, pomnikowego kasztana jadalnego. Dlatego ze względów sanitarnych zalecono wykarczowanie drzewa oraz spalenie całości materiału roślinnego. W opinii zasugerowano również, aby w przypadku sadzenia nowego potomka drzewa pomnikowego zadbać o jego pochodzenie, tzn. najlepiej wyhodować go z nasion lub ze zrzezów (sztobrów) drzewa rodzicielskiego. W związku z tym w najbliższym sezonie wegetacyjnym zostaną podjęte próby wyhodowania potomka pomnikowego kasztana jadalnego.

Źródło: repty.ugu.pl