Pozycja "Tarnowskie Góry" - Schron nr 1
Schron przeznaczony na dwa stanowiska ckm o strzelnicach do ognia bocznego. Typowy schron żelbetowy o klasie odporności B (Instrukcja saperska. Umocnienia polowe. Część III. Zeszyt III).
Schron polowy znajduje na końcu łuku ul. Sienkiewicza, za wiaduktem, na terenie PKP. Zachowany jest w dobrym stanie, choć całkowicie pozbawiony nasypów ziemnych. Obiekt zamknięty jest współczesnymi drzwiami stalowymi, służy jako składzik. Jest to obiekt najbardziej zaawansowany w budowie. Jako jedyny został uszczelniony lepikiem. Głównym zadaniem umocnień było powstrzymanie ataku wojsk na czas wystarczający do pełnej mobilizacji garnizonów oraz wyprowadzenia taborów i całego zaplecza poza teren walk. Obiekty, które zdążono wybudować, umieszczone zostały jako osłona głównych dróg prowadzących do miasta oraz dla zabezpieczenia węzła kolejowego Tarnowskie Góry. We wrześniu 1939 roku schrony nie wzięły udziału w walkach
Odmalowany przez pracowników PKP-CARGO CTUN1c Tarnowskie Góry w maju 2018 r.
1 września 1939 r. granicę od strony Pyskowic przekroczyła 68 DP pod dowództwem płk Brauna oraz współdziałające z nią jednostki Grenzwacht (straży granicznej). Polskie oddziały po wykonaniu zaplanowanych zniszczeń na przedpolu i wycofaniu placówek straży granicznej już w godzinach rannych musiały odpierać atak Niemców skierowany z zachodu na miasto. Był on wspomagany przez artylerię i lotnictwo, które atakowało cele wskazywane przez dywersantów. W ciągu dnia obrona polska odparła kilkakrotnie ponawiane ataki, biorąc do niewoli wielu jeńców. Po zmroku, w związku z groźbą otoczenia miasta od północy przez pododdziały niemieckiej 2 Dywizji Lekkiej dowódca Grupy Operacyjnej "Śląsk" gen. Sadowski nakazał opuszczenie pozycji i wycofanie się za linię fortyfikacji O. W. "Śląsk".
Ostatni ze schronów, wykonanych według instrukcji saperskiej, znajduje się na stoku wzgórza na terenie sadów ok. 200 m od drogi z Piekar Rudnych do Radzionkowa. Wyróżnia go nietypowe umieszczenie lewej (południowej) strzelnicy, umieszczonej około 20 cm wyżej od przewidywaną instrukcją, prawdopodobnie dla zwiększenia możliwości prowadzenia ostrzału. W roku 1944 schron włączono w strukturę niemieckiej linii obronnej b2, której umocnienia złożone z prefabrykowanych schronów, tzw. "kochbunkrów" (niem. Kochbunker), można znaleźć w jego sąsiedztwie. Badania terenowe nie przyniosły informacji o kolejnych schronach bojowych tego typu znajdując się w budowie, lecz nie można wykluczyć, że wszelkie ślady prac tego typu, prowadzonych np. na zachodnim skraju miasta, zostały już zatarte.
Źródło:
- J. Sadowski, P. Skupień, Pozycja "Tarnowskie Góry". Fortyfikacje na terenie powiatu tarnogórskiego[w:] "Forteca" nr 9
