Zespół pałacowy Promnitzów w Tychach
Zespół pałacowy Promnitzów to jeden z wielu obiektów zabytkowych ziemi pszczyńskiej, które przetrwały do naszych czasów. Niestety, w przeciwieństwie do innych, nie jest on dzisiaj w żaden sposób wykorzystywany i powoli popada w ruinę.
Obiekt został wzniesiony w stylu barokowym w II poł. XVII w. jako dwór myśliwski książąt pszczyńskich ze słynnego rodu Promnitzów. Sto lat później, na zlecenie księcia pszczyńskiego Fryderyka von Anhalt-Koethen, został on rozbudowany, dzięki czemu uzyskał formę pałacowej rezydencji.
Po wybudowaniu zameczku myśliwskiego w Promnicach, funkcje pałacu w Tychach zmalały i został on przekazany na potrzeby urzędu leśnego. W XIX w. Hochbergowie ufundowali wokół obiektu park browarniany, który zyskał funkcję kulturalną i rekreacyjną.
Barokowy pałac w Tychach to budynek murowany z cegły, potynkowany, wzniesiony na planie prostokąta, na wysokich, sklepionych piwnicach, dwukondygnacyjny, z zagospodarowanym poddaszem, nakryty wysokim dachem mansardowym z nowszymi lukarnami. Jego fasada jest dziewięcioosiowa, z centralnym trzyosiowym pozornym ryzalitem, flankowanym pilastrami z głowicami korynckimi. Na osi elewacji frontowej znajduje się główne wejście do budynku, poprzedzone schodami. Skromne elewacje obiektu zachowały podziały ramowe, wykonane za pomocą pilastrów i wydatnego gzymsu wieńczącego oraz obramowania otworów okiennych z kluczem.
Po wojnie pałac pełnił różne funkcje. Mieściły się w nim m.in. biura, mieszkania, dom kultury i przedszkole. W 2004 r. zabytkowy obiekt został zakupiony przez przedsiębiorstwo Browary Restauracje Spiż, które zamierzało urządzić w nim restaurację i hotel wraz z produkcją piwa. Plany te nie zostały zrealizowane, a od 2009 r. kompleks ma nowego właściciela – firmę Synergia. Jej plany także zakładają zaadaptowanie zabytkowych wnętrz dla celów konferencyjno-hotelowych i zrewitalizowanie pięknego założenia parkowego. Na razie jednak przedsięwzięcie jest w fazie koncepcyjnej.
Źródło: peuk.fiiz.pl
W XVII w. Tychy wchodziły w skład majątków książąt pszczyńskich z rodu Promnitzów. W 1685 r. przedstawiciele tej rodziny ufundowali w Tychach dwór myśliwski. W latach 1766–1782 na zlecenie księcia pszczyńskiego Fryderyka Erdmanna von Anhalt-Koethen budowniczy Nitschmann rozebrał dwór i na jego piwnicach wzniósł barokowy pałac. W XIX w. budynek ten stracił na znaczeniu na rzecz zamku myśliwskiego w pobliskich Promnicach. Książęta pszczyńscy z rodziny Hochbergów przeznaczyli pałac na siedzibę urzędu leśnego. Mimo to Hochbergowie dbali o budynek i jego otoczenie. Wokół pałacu założyli tzw. park browarniany, w którym ufundowali budynek pijalni piwa, muszlę koncertową i kręgielnię. W ten sposób miejsce to zaczęło pełnić funkcję rekreacyjną i kulturalną dla mieszkańców miejscowości.
W dwudziestoleciu międzywojennym w pałacu urządzono piwiarnię. Po II wojnie światowej budynek przejęło państwo i w latach 50. XX w. otwarto w nim Dom Kultury. W kolejnej dekadzie dawną rezydencję zamieniono w przedszkole. Następnym gospodarzem obiektu był tyski browar. Po zmianach ustrojowych w 1989 r. pałac przeszedł na własność miasta, które przekazało część jego pomieszczeń na siedzibę Związku Górnośląskiego. Stan budynku ulegał stałemu pogorszeniu i samorząd postanowił oddać go w dzierżawę. W latach 2006–2007 pałac dzierżawiła firma Browary Restauracje Spiż. Zabytek miał zostać wyremontowany z przeznaczeniem na hotel i restaurację. Ostatecznie nic z tych planów nie wyszło i budynek ponownie przejęło miasto. W 2009 r. pałac został sprzedany przedsiębiorstwu Synergia. Nowy właściciel zamierza odrestaurować budynek i urządzić w nim ośrodek hotelowo-konferencyjny oraz SPA.
Źródło: peuk.fiiz.pl
