Jaskinia Dzika
Jaskinia Dzika – jaskinia na lewym zboczu górnej części Doliny Kluczwody w miejscowości Wierzchowie w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś. Pod względem geograficznym znajduje się na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej.
Jaskinia położona jest w odległości ok. 1 km od drogi krajowej nr 94 w Dzikich Turniach. Jej otwór wylotowy o północno-zachodniej ekspozycji widoczny jest z drogi prowadzącej ich podnóżem (gdy drzewa są w stanie bezlistnym). Znajduje się w odległości kilkaset metrów od niej, w górnej części dolinki między skałami. Jaskinia Dzika znajduje się pomiędzy Jaskinią Mamutową (Jaskinią Wierzchowską Dolną) a Jaskinią Wierzchowską Górną. Zwana jest też Jaskinią Wierzchowską Średnią. Obok wszystkich tych jaskiń prowadzi żółty Szlak Dolinek Jurajskich.
Jaskinia Dzika podobna jest do Jaskini Mamutowej, jednak jest od niej znacznie mniejsza i mniej interesująca. Otwór wejściowy jest bardzo wysoki, ma postać wnęki o dnie zawalonym dużymi głazami. Po jej prawej stronie znajduje się boczny otwór, którym można wyjść na zbocze poniżej. Właściwy korytarz jaskini prowadzi w kierunku południowo-wschodnim. Jaskinia składa się praktycznie z jednego tylko, dość prostego korytarza. Ma kilka rozszerzeń i bocznych odgałęzień, ale wąskich, ślepych i ciasnych. Łączna długość korytarzy wynosi 61 m.
Jaskinia powstała w późnojurajskich wapieniach skalistych na szczelinie tektonicznej przecinającej w poprzek Dolinę Kluczwody. Została wytworzona przez wody w strefie wadycznej. Wskazuje na to kształt korytarzy i ich wymycie. Namulisko w nyży przed jaskinią jest próchniczne, ubogie, w pierwszych 10 m korytarza również próchniczne, jeszcze bardziej ubogie, w dalszej części złożone z wapiennego gruzu po bokach zlepionego naciekową skorupą. W jaskini jest kilka bardzo zniszczonych stalaktytów i polewy skalne. Na powierzchni namuliska występują kości współczesnych zwierząt. Jaskinia jest wilgotna, kapie z niej woda, a na dnie miejscami są kałuże. Zamieszkują ją liczne gatunki pajęczaków, licznie występują w niej także motyle i muchówki. Hibernuje w niej kilka gatunków nietoperzy.
Źródło: wikipedia.pl
Miejscowej ludności jaskinia zapewne znana była od dawna. Jest często odwiedzana przez turystów. W literaturze po raz pierwszy opisana została w 1935 r. przez Z. Ciętaka. Przez G. Ossowskiego została umieszczona na mapie Doliny Kluczwody. Zinwentaryzował ją K. Kowalski w 1950 r. W 1981 r. E. Sanocka-Wołoszynowa badała w niej faunę pajęczaków. W 2007 i 2012 r. sporządzono spisy hibernujących w niej nietoperzy. W 2000 r. prowadzono badania geochemiczne wody.
Obok Jaskini Dzikiej znajduje się Schronisko przy Jaskini Dzikiej. Ma otwór po jej lewej stronie.
Źródło: wikipedia.pl
