Dolina Kluczwody
Dolina Kluczwody, nazywana również Doliną Wierzchówki – dolina pomiędzy wsią Wierzchowie a Bolechowicami na Wyżynie Olkuskiej. Rozciąga się na długości ok. 6 km. Przepływa przez nią potok Kluczwoda, uchodzący do Rudawy. Jest jedną z 7 dolin wchodzących w skład Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie.
W górnej części Kluczwody, koło wsi Wierzchowie, znajdują się największe na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej jaskinie: Jaskinia Wierzchowska Górna i Mamutowa. Wierzchowska jest obecnie najdłuższą udostępnioną do zwiedzania jaskinią na Jurze. Jaskinia Mamutowa jest odwiedzana przez wspinaczy z powodu nagromadzenia dróg wspinaczkowych o trudności przekraczającej stopień VI.5.
Na wschodnim zboczu, pomiędzy drogą z Białego Kościoła do Zelkowa a Skałami Zamkowymi, wznoszą się Mączne Skały, z których można podziwiać rozległą panoramę górnego odcinka doliny. Oprócz nich do najbardziej interesujących należą: skała Zamczysko (zwana też Zamkową Skałą), Kobyłka, Rogata, Szeroka, Turnia Potockiego i Leśna Baszta. Na szczycie Skały Zamczysko widoczne są pozostałości zamku rycerskiego z początku XIV wieku, ponad polanką z przepływającym potokiem. Dolna część doliny jest całkowicie zalesiona.
Poniżej Mącznych Skał znajduje się leśny rezerwat przyrody Dolina Kluczwody, ochraniający głównie las grądowy, buczynę karpacką, lilię złotogłów oraz krajobraz. Zajmuje powierzchnię ok. 35 ha.
Wzdłuż płynącego doliną potoku w czasie zaborów przebiegała granica austriacko–rosyjska. Przy wejściu do górnego końca doliny ustawiono po obu stronach zrekonstruowane słupy graniczne.
Źródło: wikipedia.pl
