Schronisko PTTK Markowe Szczawiny

Schronisko zostało wybudowane z inicjatywy prezesa Oddziału Babiogórskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (późniejszego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego) dr. Hugona Zapałowicza. Jego otwarcie nastąpiło 15 września 1906. Składało się wówczas z kuchni, jadalni, pięcioosobowej izby dla panów i trzyosobowej izby dla pań. Powstałe schronisko miało być odpowiedzią strony polskiej na silną ekspansję na tych terenach niemieckiego towarzystwa Beskidenverein, które posiadało m.in. schronisko turystyczne na Babiej Górze.

W 1922 odbyła się pierwsza rozbudowa schroniska. Kolejne rozbudowy, które miały miejsce w 1925, 1926, 1931 i 1934, uczyniły obiekt przestronnym i nowoczesnym. We wrześniu 1934 do schroniska doprowadzono linię telefoniczną i wodociąg. Przed II wojną światową zdołano jeszcze rozbudować I piętro schroniska i nakryć dachem jego werandę.

Podczas wojny schronisko przejęła oficjalnie krakowska sekcja Alpenverein, pomimo że zainteresowanie wyrażało też Beskidenverein). Gospodarz pozostał przedwojenny – Rudolf Wielgus, który, utrzymując dobre kontakty z niemiecką strażą graniczną, zdołał dokonać najbardziej potrzebnych remontów, a w styczniu 1945 uratował je przed spaleniem przez wycofujących się Niemców.

Po wojnie budynek nadal był użytkowany jako schronisko przez Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, a od 1950 przez Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. W 1964 przeprowadzono remont generalny schroniska, dodając m.in. kotłownię i agregat prądotwórczy. Przed zamknięciem, stary obiekt dysponował 64 miejscami noclegowymi w pokojach wieloosobowych, posiadał własne ujęcie wody i oczyszczalnię ścieków. Z Zawoi doprowadzono prąd elektryczny.

Od maja do lipca 2007 dokonano całkowitej rozbiórki schroniska. Wbrew wcześniejszym zapowiedziom stary obiekt nie został częściowo zachowany i przeniesiony do skansenu w Zawoi jako zabytek, lecz po decyzji wojewódzkiego konserwatora zabytków dokonano jego całkowitej likwidacji.

Na miejscu rozebranego schroniska powstał nowy obiekt otwarty dla turystów 21 listopada 2009, który zaprojektowany został w Pracowni Projektowej „Arch” w Bielsku-Białej. Głównym wykonawcą robót budowlanych była firma „Zis-Bud” ze Stryszawy. Jest to dwukondygnacyjny budynek murowany z cegły, od zewnątrz wykończony kamieniem. Dysponuje 40 miejscami noclegowymi, posiada jadalnię kuchnię turystyczną, suszarnię odzieży i jest przystosowany do obsługi osób niepełnosprawnych. Posiada 12 kolektorów słonecznych. Uroczyste otwarcie obiektu odbyło się 25 kwietnia 2010.

Źródło: wikipedia.pl