Młyn Papiernia w Barlinku
A-863 z 2.04.1991 i z 11.01.2013
Młyn Papiernia w Barlinku to niezwykły zabytek techniki położony w malowniczej dolinie rzeki Płoni, około 3 km na północ od centrum miasta. Ten historyczny kompleks młyński, którego początki sięgają XVIII wieku, przez lata pełnił różne funkcje – od papierni, przez młyn zbożowy, aż po współczesny ośrodek edukacyjny. Dziś stanowi jedno z najcenniejszych miejsc związanych z historią przemysłu i rzemiosła na Pomorzu Zachodnim.
Historia i początki młyna
Historia Młyna Papierni w Barlinku rozpoczęła się w 1733 roku, kiedy mistrz papierniczy Eliasz Meisner otrzymał od cesarza Fryderyka Wilhelma pozwolenie na budowę papierni w miejscu zwanym Wilczym Zakątkiem. Zakład produkował wysokiej jakości papier czerpany i uchodził za jeden z najnowocześniejszych w regionie – wyposażony był m.in. w maszynę papierniczą, co w XVIII wieku stanowiło ogromne osiągnięcie techniczne.
W XIX wieku, w wyniku zmian gospodarczych i rosnącej konkurencji, papiernia została zamknięta. Nowy właściciel, Franz Duras, przekształcił ją w młyn zbożowy, który przez wiele lat działał pod nazwą „Papiernia”. Obiekt rozwijał się dynamicznie – zainstalowano w nim turbinę wodną typu Francisa, silnik gazowy oraz napęd elektryczny.
Młyn po II wojnie światowej
Po zakończeniu II wojny światowej młyn przeszedł w ręce Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” i funkcjonował do lat 70. XX wieku. Po jego zamknięciu obiekt popadł w ruinę i był przeznaczony do rozbiórki. Uratowali go jednak pasjonaci architektury i zabytków z Politechniki Szczecińskiej, którzy rozpoczęli działania mające na celu jego ochronę i rewitalizację.
Działalność Stowarzyszenia Młyn Papiernia
Od 1994 roku młyn jest użytkowany przez Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Dziedzictwa „Młyn Papiernia”, które prowadzi tu Ośrodek Naukowo-Dydaktyczny. Organizacja zajmuje się badaniami, konserwacją zabytku oraz edukacją w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego. W ramach ośrodka działa ekspozycja prezentująca dawny ciąg przemiałowy, a w przyszłości planowane jest utworzenie Muzeum Młynarstwa i Papiernictwa.
Ośrodek naukowo-dydaktyczny i jego misja
Ośrodek Naukowo-Dydaktyczny w Młynie Papierni koncentruje się na edukacji praktycznej – uczy poprzez doświadczenie, warsztaty i kontakt z tradycyjnym rzemiosłem. Działa tu m.in. pracownia drewna, papieru, krajobrazu kulturowego i turystyki kulturowej. To miejsce, gdzie przeszłość łączy się z nowoczesnością, a uczestnicy warsztatów mogą zdobywać wiedzę o dawnych technikach i lokalnym dziedzictwie.
Zwiedzanie Młyna Papierni
Młyn Papiernia w Barlinku można zwiedzać w sezonie letnim w weekendy, a po wcześniejszym uzgodnieniu – także w innych terminach. Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem, który opowiada o historii obiektu, technologii młyna i papierni oraz działalności stowarzyszenia. Warto również wziąć udział w spacerach edukacyjnych po malowniczej Dolinie Płoni.
Podsumowanie
Młyn Papiernia w Barlinku to wyjątkowy zabytek techniki i kultury, który łączy historię przemysłu z ideą edukacji i ochrony dziedzictwa. Dziś obiekt ten jest nie tylko świadkiem minionych epok, ale też inspirującą przestrzenią dla kolejnych pokoleń miłośników historii, rzemiosła i architektury. To jedno z najciekawszych miejsc, jakie warto odwiedzić, poznając atrakcje Barlinka i regionu Pomorza Zachodniego.
