Schron przeciwatomowy w Będzinie

W dniu 23 września 2010 roku Stowarzyszenie na Rzecz Zabytków Fortyfikacji „Pro Fortalicium” zawarło umowę użyczenia z LO nr 3 w Będzinie. Przedmiotem zawartej umowy jest schron przeciwatomowy, pierwszy tego typu obiekt, jakim mamy przyjemność się zaopiekować i w niedalekiej przyszłości udostępnić dla zwiedzających jako namacalną pamiątkę po okresie „zimnej wojny”. Według ustaleń członka naszego Stowarzyszenia Daniela Ciszowskiego, gmach liceum był jedynie kamuflażem dla dwóch wybudowanych pod nim schronów przeciwatomowych. Jednym z nich jest schron dla ludności cywilnej, a drugim obiekt sztabowy (dla TOPL, późniejszej PS, a po kolejnej reorganizacji dla obrony cywilnej). Było to swoiste centrum dowodzenia na wypadek wojny, w tym także konfliktu atomowego.

Ze względu na to, że schrony nie są ze sobą połączone, gdyż posiadają oddzielne wejścia i wyjścia można wywnioskować, iż schron sztabowy posiadający swoje wejście z placu szkolnego był w pewien sposób izolowany i ukrywany przed oczami „ciekawskimi” i ludnością cywilną.

Schron, którym się opiekujemy (siedziba sztabu kryzysowego) posiada ogółem 21 pomieszczeń. Umożliwiał pracę kryzysowego sztabu i koordynację działań podległych mu służb. Obiekt posiadał łączność telefoniczną nie tylko z przedstawicielami ówczesnej władzy, ale również z pobliską hutą. Ze względu na wyposażenie schronu, czyli zainstalowanie w nim komory dekontaminacyjnej możemy być pewni, że obiekt umożliwiał przeżycie po ataku chemicznym czy też atomowym. Na schodach do schronu wyryto datę „18 VI 1958”. Jest to jeden ze śladów mówiących o przypuszczalnym końcu prac budowlanych. Kolejnymi pewnymi faktami co do daty powstawania obiektu są tabliczki znamionowe znajdujące się na poszczególnych elementach wyposażenia schronu. W większości wypadków są to lata 1957-1958, czyli okres „zimnej wojny” i bezpośredniego zagrożenia konfliktem jądrowym.

Według klasyfikacji opracowanej w połowie lat 50-tych będziński schron miał być odporny na pośrednie działanie bomb lotniczych i dalekich wybuchów jądrowych. Strop obiektu posiada grubość co najmniej 50cm, a ściana zewnętrzna (według własnych pomiarów) około 68 cm.

Źródło: profort.org.pl