Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie

Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - chorzow szyb prezydent 22 10 2011 pa220752
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - prezydent kead frame tower01
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - sam 5320
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - sztygarka 635 0 ok1 1800x1200
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - zelbetonowa odrestaurowana wieza szybu prezydent
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - chorzow szyb prezydent 02
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - 380828212 687679993384801 337616761570544494 n
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - sam 5291
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - sam 5321
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - sam 5307
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - sam 5311
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - sam 5318
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - chorzow szyb prezydent 22 10 2011 pa220749
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - sam 5298
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - sam 5304
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - sam 5305
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - sam 5308
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - sam 5310
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - sam 5312
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - sam 5313
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - sam 5316
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - industriada 2014 szyb prezydent 3
Szyb Prezydent - Kompleks Sztygarka w Chorzowie - industriada 2014 szyb prezydent 5
Opis

Szyb Prezydent stanowi część kompleksu hotelowo-gastronomicznego o nazwie „Sztygarka”, który powstał na terenie dawnej kopalni, sięgającej swoimi korzeniami aż XVIII wieku. Wieżę wyciągową, stanowiącą niezwykle efektowny element kompleksu zbudowano w 1933 roku, a autorem projektu był inżynier Ryszard Heileman.

Wieża szybowa ma 42,5 metra wysokości, dwa zachowane koła linowe o średnicy 5.5 metra, umieszczone w stosunku do siebie równolegle. Miała dwa skipy o pojemności 8 ton. Do napędu użyto maszyny wyciągowej z silnikiem elektrycznym zasilanym prądem elektrycznym o napięciu 6 kV i o 490 obrotach na minutę. W ciągu godziny transportowano do 320 ton urobku (40 cykli).

Sposób w jaki iluminowana jest po zmierzchu, wywiera duże wrażenie na obserwatorach. Ciekawa jest także sama konstrukcja wieży, która wyróżnia się na tle innych, ponieważ jest ona żelbetowa, a jednak zachowuje szablonową formę wieży jednozastrzałowej, będącej niegdyś jedną z najnowocześniejszych w Europie. W 2008 roku wieża szybowa została wpisana do rejestru zabytków.

Kompleks Sztygarka to zespół zabytkowych obiektów znajdujących się na terenie dawnej kopalni „Prezydent” w Chorzowie. W kompleksie znajduje się m.in. restauracja „Prezydent”, w której do dyspozycji gości są również pokoje gościnne. Oprócz restauracji kompleks oferuje również ciekawe i klimatyczne wnętrza, urządzone w stylu retro w „Kawiarni Pod Wieżą”. Tutaj czeka na gości pełna aromatu kawa oraz pyszne, domowe ciasta i desery. Kawiarnia usytuowana jest w budynku zwyczajowo nazywanym „Sztygarka”, bo w okresie międzywojennym mieszkali tutaj sztygarzy.

W kolejnej zaadaptowanej przestrzeni, czyli „Magazynie Ciekłego Powietrza”, dawnej łaźni wojskowej i kopalnianej skraplarni powietrza powstała przestrzeń do spotkań i organizacji wydarzeń kulturalnych. Po latach prac modernizacyjnych i remontowych udało się zaadaptować budynek, który stał się salą wielofunkcyjną, w której odbywają się koncerty, wydarzenia kulturalne i teatralne oraz imprezy towarzyskie i eventy. Ostatnią realizacją jest połączenie Sztygarki i „Magazynu Ciekłego Powietrza” oszklonym łącznikiem oraz zaadaptowanie na cele użytkowe dawnej kopalnianej dzwonnicy. Łącznik prowadzi również do loftowego Klubu Muzycznego „Tlenownia”. Z kawiarni jest już tylko krok do budynku dawnej kopalnianej straży pożarnej, zaaranżowanego z myślą o cyklicznych wystawach i wernisażach. W obiekcie, który nazwano „Galeria Straż Pożarna” mieści się również profesjonalnie wyposażona sala konferencyjna.

Źródło: zabytkitechniki.pl / wikipedia.pl

Historia

Działalność górnicza na terenie kopalni była prowadzona do 1993 roku. Wówczas część budynków pokopalnianych rozebrano. Pozostały budynki dyrekcji, starej sali zbornej i kasyna, dawnego domu mieszkalnego sztygarów, kopalnianej straży pożarnej, magazynu ciekłego powietrza oraz nowego kasyna. Najbardziej charakterystyczną pozostałością po minionych czasach jest jednak 42-metrowa wieża szybu Prezydent, która do dziś przywołuje historię miasta i nadaje Sztygarce niezwykły klimat.

Wieża wyciągowa szybu ,,Prezydent” należącego do dawnej kopalni węgla kamiennego przy granicy Chorzowa Starego i byłej Królewskiej Huty, na terenie pomiędzy ulicami Piotra Skargi i Tadeusza Kościuszki jest fragmentem jednej z najstarszych i najdłużej ,,fedrujących” kopalń górnośląskich, najcenniejszym reliktem górnictwa węglowego w Chorzowie.

Wieża wyciągowa, służąca do podnoszenia węgla za pomocą dwóch zbiorników wypróżnianych spodem, została wybudowana w 1933 r. według projektu inż. Ryszarda Heilemana z Katowic, który wykorzystał francuskie wzory technologiczne. Jej budowa finansowana była przez kapitał polsko-francuskiej spółki ,,Skarboferm”. Początkowo szyb nosił imię ,,Wielki Jacek”, od 1937 r. – ,,Prezydent” na cześć Prezydenta RP Ignacego Mościckiego, związanego w tamtych latach z Chorzowem. Wieża typu zastrzałowego, o wyjątkowej, żelbetowej konstrukcji i wysokości 42 m – jako jedna z najnowocześniejszych wówczas w Europie – posiada dwa koła linowe o średnicy 5,5 m ustawione równolegle obok siebie. Wraz z urządzeniami towarzyszącymi, w tym skipem o pojemności 10 ton, była w stanie wydobyć na powierzchnię ponad 320 ton węgla na godzinę! Obok wieży znajdowały się budynki maszyny wyciągowej i sortowni (rozebrane w 1996 r.).

Dzieje samej kopalni sięgają 1791 r., kiedy to pod nazwą ,,Prinz Carl zu Hessen” rozpoczęła wydobycie w rejonie dzisiejszej stacji kolejowej Chorzów Miasto. Powstała z inicjatywy hrabiego Friedricha Wilhelma von Redena, od 1800 r. pod nazwą ,,Königsgrube” (Król). Kopalnia ta szybko się rozrastała i z czasem podzielona została na cztery pola wydobywcze: zachodnie (1860 – św. Barbara, z szybem przy obecnej ul. Lompy), wschodnie (1864 – św. Jacek, potem ,,Prezydent”), południowe (1869 – Król Piast, ul. Bałtycka) i północne (1898 – Wyzwolenie, ul. Bytomska) – nazwy polskie od 1922 r. Już w pierwszym okresie swego istnienia należała do największych i najlepiej wyposażonych kopalń na Górnym Śląsku. W 1873 r. roczne wydobycie kopalni ,,Król” po raz pierwszy przekroczyło milion ton węgla. W latach 30. XX w. kopalnię podzielono na: ,,Prezydent Mościcki” i ,,Barbara-Wyzwolenie” . W 1870 r. powstała kopalnia ,,Gräffin Laura” (od 1936 r. ,,Chorzów”) w Chorzowie Starym. W 1970 r. kopalnie „Barbara- Wyzwolenie” i „Chorzów” połączono w jedną o nazwie ,,Barbara-Chorzów, zaś kopalnię ,,Prezydent” włączono jako rejon do kopalni ,,Polska” w Świętochłowicach. Koniec eksploatacji tej pierwszej nastąpił w 1993 r., a tej drugiej – w 1995 r. Oprócz wieży wyciągowej szybu „Prezydent” na zespół historycznej zabudowy kopalnianej składają się następujące, oznakowane obiekty:

  • historyczna brama wjazdowa od strony ul. T. Kościuszki wraz z ogrodzeniem,
  • dawny budynek zakładowej straży pożarnej,
  • dawny budynek mieszkalny sztygarów,
  • budynek dawnego kasyna,
  • budynek dawnej skraplarni powietrza, (powyższe obiekty stanowią części kompleksu „Sztygarka” i można je zwiedzać) oraz:
  • budynek dawnego magazynu,
  • budynek dawnej łaźni,
  • budynek dawnej maszynowni szybu „Erbreich II”,
  • budynek dawnego nadszybia szybu „Erbreich I” później „Wojciech”,
  • budynek dawnej maszynowni szybu „Erbreich I” później „Wojciech”,
  • dawny budynek biurowy z łaźniami dla urzędników

Źródło: zabytkitechniki.pl

Zaktualizowano 8 miesięcy temu

Dane teleadresowe

Księdza Skargi 34A-D
41-500 Chorzów
place
50.2979789, 18.967090800000005Skopiowano do schowka
N50º17'52.724", E18º58'1.527"Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Kawiarnia/bistro
Miejsce/obiekt, na terenie którego funkcjonuje kawiarnia, bistro itp.
Noclegi
Miejsce/obiekt oferujący możliwość noclegu.
Parking
Miejsce/obiekt w pobliżu którego istnieje możliwość płatnego lub bezpłatnego zaparkowania samochodu.
Restauracja
Miejsce/obiekt, na terenie którego funkcjonuje restauracja, pizzeria itp.
Toaleta
Miejsce/obiekt posiadające na swym terenie bezpłatną lub płatną toaletę.
Możliwość zwiedzania
Miejsce/obiekt, który jest udostępniany do zwiedzania.
Punkt widokowy
Miejsce/obiekt z którego rozpościera się bardzo dobry widok na okolicę.
Zabytek techniki
Miejsce/obiekt zaliczone w skład zabytków techniki.
Szlak Zabytków Techniki
Miejsce/obiekt zaliczone w skład zabytków należących do Szlaku Zabytków Techniki.
Wstęp bezpłatny
Plac zabaw dla dzieci

Inne w kategorii: Rozrywka i kultura To najbliższe atrakcje w tej samej kategorii.

Najbliższe atrakcje W najbliższej okolicy znajduje się wiele ciekawych atrakcji. Oto niektóre z nich.