Twierdza artyleryjska Dobrosov
Twierdza artyleryjska Dobrosov tzwana inaczek Grupą Warowną Dobrosov (czes. Dělostřelecká tvrz Dobrošov), składa się z siedmiu solidnych betonowych struktur o najwyższym stopniu odporności, położonych na wzgórzu w okolicach miasta Nachod, niedaleko wioski Dobrosov. Pod powierzchnią rozciąga się niemal 2 km korytarzy łączących poszczególne obiekty warowne. Na powierzchni widoczne są trzy główne schrony: artyleryjski Zelený, piechoty Jeřáb i Mustek. Podczas mobilizacji we wrześniu 1938 roku obsadzony był jedynie Jeřáb z załogą 25 osób.
Miejski szlak orężny
Szlak orężny pozwala na kompleksowe zwiedzanie linii umocnień ciężkich i lekkich w kierunku Nachodu. Trasa prowadzi przez skrzyżowanie dróg na skraju Dobrosova, rozgałęziając się w dwie części: prawa prowadzi po linii ciężkich umocnień w kierunku Belovsi, a lewa wzdłuż ruin planowanego drugiego obiektu artyleryjskiego i lekkich umocnień. Szlak przecina ścieżkę edukacyjną grupy warownej i oznakowane szlaki turystyczne.
Historia i znaczenie
Czechosłowackie fortyfikacje, w tym Dobrosov, powstały w celu obrony kraju przed agresją sąsiadów. Budowę rozpoczęto 20 marca 1935 roku i do 1938 roku ukończono ponad 10 tys. schronów, w tym około 250 ciężkich. Twierdze artyleryjskie wyposażano w działa przeciwpancerne, karabiny maszynowe i sieć korytarzy podziemnych. Prace przerwano 23 września 1938 roku w związku z układem monachijskim.
Obiekty wchodzące w skład Grupy Warownej Dobrosov
- Schron NDS 72 "Můstek" – schron piechoty (częściowo zniszczony)
- Schron NDS 73 "Jeřáb" – schron piechoty
- Schron NDS 75 "Zelený" – schron artyleryjski
- Schron NDS 76 "Amerika" – schron artyleryjski (niewybudowany)
- Schron NDS 74 "Maliňák" – schron artyleryjski z obrotową wieżą (niewybudowany)
- Schron NDS 77 "Kaplička" – schron artyleryjski z obrotową wieżą (niewybudowany)
- Schron NDS 77a "Portál" – schron wejściowy (niewybudowany)
Rys. Schemat podziemnych połączeń między obiektami Twierdzy Dobrošov.
Jak dojechać do Twierdzy Dobrosov?
- Samochodem: z Náchoda 7 km w kierunku Nový Hrádek, parking 300 m za Dobrosovem
- Autobusem: z dworca w Náchodzie linią nr 640061, przystanek Dobrosov
- Pieszo: czerwonym szlakiem turystycznym od dworca w Náchodzie, ok. 3,5 km
Twierdza Dobrosov to wyjątkowy zabytek wojskowy z lat 1937–1938, będący częścią rozległego systemu obronnego Czechosłowacji przed II wojną światową.
Zwiedzanie
Twierdza Dobrosov jest udostępniona do zwiedzania od 1968 roku, a od 2015 roku jej właścicielem jest Kraj královéhradecki, przy wsparciu Muzeum Regionalnego w Náchodzie. W sezonie letnim można zwiedzać podziemne korytarze, sale i obiekty powierzchniowe.
Trasa podstawowa i centrum dla zwiedzających:
- Kwiecień, maj, wrzesień, październik: Czwartek – Niedziela, 10:00 – 17:00
- Czerwiec, lipiec, sierpień: Wtorek – Niedziela, 10:00 – 18:00
Uwagi dodatkowe:
- Ostatnia wycieczka rozpoczyna się w centrum dla zwiedzających 90 minut przed końcem godzin otwarcia.
- Centrum dla zwiedzających, łącznie z toaletą, zamykane jest 60 minut przed końcem godzin otwarcia.
- Listopad, grudzień, styczeń, luty, marzec: Zamknięte z wyjątkiem wcześniej ustalonymi wycieczkami i wydarzeniami specjalnymi.
- Liczba osób, które mogą wejść pod ziemię, jest ograniczona ze względu na zimujące nietoperze.
- Wejście poza godzinami otwarcia po wcześniejszym uzgodnieniu.
Zwiedzaniae schrony piechoty "Jeřáb":
- Lipiec, sierpień: Wtorek – Niedziela, 10:00 – 18:00
- Ostatnia wycieczka po schronie "Jeřáb" rozpoczyna się bezpośrednio przed wejściem do schronu, 60 minut przed końcem godzin otwarcia.
Otwarte również w wybrane święta (także schron "Jeřáb"):
- Piątek, 18 kwietnia 2025, 10:00 – 17:00, Wielki Piątek
- Czwartek, 1 maja 2025, 10:00 – 17:00, Święto Pracy
- Czwartek, 8 maja 2025, 10:00 – 17:00, Dzień Zwycięstwa
- Sobota, 5 lipca 2025, 10:00 – 18:00, Cyryl i Metody Dzień Wiary
- Niedziela, 6 lipca 2025, 10:00 – 18:00, Dzień Spalenia Mistrza Jana Husa
- Niedziela, 28 września 2025, 10:00 – 17:00, Dzień Państwowości Czeskiej
- Wtorek, 28 października 2025, 10:00 – 17:00, Dzień powstania Czechosłowacji
