Schron artyleryjski R-H-S 79 "Na mýtině"

Schron R-H-S 79 „Na mýtině” to jeden z najważniejszych elementów Twierdzy artyleryjskiej Hanička (cz. Dělostřelecká tvrz Hanička) – potężnego systemu czechosłowackich umocnień wybudowanych w Górach Orlickich pod koniec lat 30. XX wieku. Ten dwukondygnacyjny, prawostronny obiekt o IV kategorii odporności został zrealizowany w listopadzie 1937 roku na wysokości 855 m n.p.m., w rejonie miasta Rokytnice w Orlických horách, na leśnej polanie, do której prowadzi czerwony szlak z miejscowości Hanička.

Artyleryjskie serce twierdzy

R-H-S 79 „Na mýtině” miał stanowić główny punkt ogniowy całej twierdzy. Projekt zakładał uzbrojenie obiektu w trzy haubice kalibru 100 mm, które miały osłaniać ogniem teren przed linią schronów piechoty i tworzyć zaporę ogniową w kierunku granicy.

W 1938 roku, tuż przed planowaną mobilizacją, schron nie był jeszcze wyposażony w docelowe uzbrojenie. W przypadku wybuchu wojny planowano tymczasowo zainstalować działa polowe 75 mm, ustawione na drewnianych podstawach. Mimo to R-H-S 79 „Na mýtině” pozostawał kluczowym elementem obrony całej grupy warownej.

Budowa i konstrukcja

Prace betonowe przy schronie prowadzono w dwóch etapach – od 5 do 10 października oraz od 15 do 22 listopada 1937 roku. Obiekt wykonano z najwyższej jakości żelbetu, a jego konstrukcja została dostosowana do intensywnego ostrzału artyleryjskiego. Dzięki IV kategorii odporności był w stanie wytrzymać bezpośrednie trafienia ciężkimi pociskami.

Schron był dwukondygnacyjny i posiadał rozbudowane zaplecze techniczne, a także połączenie z podziemnym systemem tuneli i koszar Twierdzy Hanička.

Losy powojenne i obecny stan

Po II wojnie światowej schron R-H-S 79 „Na mýtině” został częściowo zniszczony i przez lata popadał w zapomnienie. W okresie powojennym planowano przekształcić całą twierdzę Hanička w schron przeciwatomowy, co doprowadziło do zniszczenia lub zasypania wielu elementów oryginalnej infrastruktury.

Dziś obiekt można zobaczyć podczas zwiedzania trasy turystycznej z głównego bloku wejściowego R-H-S 79a „U silnice”, który znajduje się około 400 metrów poniżej. Choć wnętrze schronu nie jest w pełni dostępne, z zewnątrz można podziwiać jego monumentalną konstrukcję i znaczenie w systemie umocnień.

Część Grupy Warownej Hanička

R-H-S 79 „Na mýtině” wchodził w skład Grupy Warownej Hanička, która obejmowała sześć schronów bojowych połączonych siecią podziemnych korytarzy, magazynów i koszar. Kompleks ten stanowił jedno z najbardziej zaawansowanych militarnie założeń obronnych w całej Czechosłowacji.

Obecnie Twierdza Hanička pełni funkcję muzeum i jest udostępniana turystom z przewodnikiem. Zwiedzanie trwa około godziny i obejmuje m.in. przebudowany blok wejściowy, podziemia oraz kilka schronów powierzchniowych.

Dziedzictwo militarne Gór Orlickich

Schron R-H-S 79 „Na mýtině” to nie tylko świadectwo historii, ale także symbol inżynierskiej precyzji i determinacji przedwojennej Czechosłowacji. Dla miłośników turystyki militarnej stanowi jedno z ciekawszych miejsc na mapie Gór Orlickich – łączące surowe piękno przyrody z fascynującą historią obronności.

Odwiedzając Twierdzę Hanička i jej schrony, można poczuć ducha minionej epoki, w której granice państw broniono żelbetem, stalą i ogromną odwagą jej twórców.