Jasna Góra - zespół klasztoru oo. Paulinów

Początki istnienia klasztoru sięgają 1382 r. Wówczas książę Władysław Opolczyk, namiestnik Ludwika Węgierskiego, sprowadził do Częstochowy paulinów i dokonał fundacji klasztoru. Nazwa Jasna Góra została nadana klasztorowi przez węgierskich paulinów na pamiątkę macierzystego klasztoru św. Wawrzyńca na Jasnej Górze w Budzie (in Claro Monte Budensi). To oni sprowadzili na Wzgórze Jasnogórskie obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus, który wg legendy został namalowany przez samego św. Łukasza Ewangelistę na desce stołu, na którym posiłki jadała Najświętsza Rodzina.

Wzrost ruchu pielgrzymkowego na Jasną Górę wymusił rozbudowanie zabudowań klasztornych. W latach 60. XV w. obok Kaplicy Matki Bożej rozpoczęto budowę dużego kościoła gotyckiego. W I poł. XVII w. wzniesiono również mury obronne, m.in. w obawie przed Szwedami. Potop szwedzki zapisał się w historii klasztoru jasnogórskiego jego oblężeniem i waleczną postawą zakonników, którzy nie dopuścili do jego opanowania. Obrona Jasnej Góry na stałe zapisała się na kartach polskiej historii. Wdzięczny król Jan Kazimierz 1 kwietnia 1656 r. w uroczystym ślubowaniu w katedrze lwowskiej oddał kraj pod władzę Matki Bożej, obierając Ją za Patronkę i Królową państwa.

Przez następne lata, aż do konfederacji barskiej, Jasna Góra nie była wikłana w żadne działania wojenne, w związku z czym mogła się przygotować do aktu koronacji Cudownego Obrazu. Na mocy aktu papieża Klemensa XI z 1716 r. biskup chełmski Krzysztof Andrzej Jan Szembek dokonał 8 września 1717 r. koronacji jasnogórskiego obrazu, przy udziale ok. 200 tys. wiernych.

Po upadku konfederacji barskiej i ogłoszeniu przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego kapitulacji Jasnej Góry, klasztor przeszedł w ręce Rosjan. W czasie zaboru nasilały się represje wobec klasztoru, a samo sanktuarium było wielokrotnie grabione. Przez cały okres utraty wolności, sanktuarium stanowiło jednak niejako łącznik pomiędzy Polakami zamieszkującymi różne okupowane części ojczyzny i urosło wręcz do roli symbolu narodowego.

I wojna światowa nie dotknęła w większym stopniu Jasnej Góry, natomiast w czasie II wojny światowej jej zabudowania były okupowane przez Niemców, którzy zabronili m.in. pielgrzymowania. Mimo to ruch pielgrzymkowy na Jasnej Górze nadal funkcjonował, a sam klasztor stanowił niejednokrotnie schronienie dla partyzantów i Żydów.

Długa i wielokrotnie tragiczna historia klasztoru jasnogórskiego nie spowodowała jednak znacznych jego zniszczeń, dzięki czemu dzisiaj możemy go podziwiać w całej okazałości.

Źródło: peuk.fiiz.pl