Muzeum Częstochowskie – Galeria Malarstwa i Rzeźby XIX i XX wieku

W zabytkowej, dwupiętrowej kamienicy mieszczańskiej epoki secesyjnej, pochodzącej z początku XX w., wewnątrz której zachowane i odrestaurowane są polichromie ścienne i sufitowe, stiuki oraz zabytkowe piece mieściła się galeria.

W 2006 roku kamienica przeszła kapitalny remont i właśnie wtedy odkryto jakie piękne wnętrza się w niej znajdują. Stanowi mieszczański zabytek, mówiący o stylu życia zamożnych mieszkańców w początkach XX wieku. Jest to budynek neogotycki, zbudowany prawdopodobnie przed 1914 rokiem. 
Elewacja frontowa kamienicy posiada charakterystyczne pozorne ryzality oraz dwukondygnacyjne wykusze z trójkątnym zwieńczeniem. Posiada ścianę boniowaną z podkreśleniem okien laskowaniami, sterczynami i fryzami arkadowymi. Kamienica zwieńczona jest kamienną maswerkową balustradą oddzielająca od jej mansardowego dachu. 
Bramę wjazdową tworzą dwuskrzydłowe żelazne drzwi z zakratowanymi przeźroczami o motywach geometrycznych i maswerkowych. Wewnątrz zachowane są: 
- neobarokowa balustrada schodowa, żelazna – sztukaterie, malunki ścienne, 
- artystyczna neobarokowa stolarka (np. w supraportach drzwi). 
Ze względu na bogactwo zdobień budynek stanowi cenny zabytek dziedzictwa kulturowego. 
Kamienica figuruje w rejestrze zabytków i podlega całkowitej ochronie konserwatorskiej.

W galerii prezentowane były cztery wystawy stałe:

• „Sztuka okresu Młodej Polski”, na której prezentowane są prace najwybitniejszych twórców epoki, m.in. Jacka Malczewskiego, Włodzimierza Tetmajera, Ferdynanda Ruszczyca, Konrada Krzyżanowskiego, Józefa Mehoffera, o różnej tematyce: pejzażowej, wiejskiej, historycznej oraz portrety;
• „Polska sztuka awangardowa i nowoczesna”, na której prezentowana jest sztuka okresu międzywojennego i dokonania artystów powojennych, w tym: prace środowiska awangardy z lat 1918–1939 (m.in. Andrzeja Pronaszki, Tymona Niesiołowskiego, Jerzego Fedkowicza, Eugeniusza Zaka, Romana Kramsztyka, Rafała Malczewskiego, Władysława Krzyżanowskiego, Jana Hrynkowskiego), twórczość artystów z kręgu I i II Grupy Krakowskiej oraz Grupy Młodych Plastyków (m.in. obrazy Saszy Blondera, Adama Marczyńskiego, Jonasza Sterna, Jerzego Nowosielskiego, Marii Jaremy, Tadeusza Brzozowskiego, Jadwigi Maziarskiej, Kazimierza Mikulskiego), obrazy twórców działających w II poł. XX w., reprezentujących różnorodne kierunki, nurty i postawy artystyczne (m.in. dzieła Tymona Niesiołowskiego, Stefana Gierowskiego, Henryka Stażewskiego, Rafała Pomorskiego, Ludwika Maciąga, Mariana Michalika). Osobne miejsce na wystawie poświęcone jest Tadeuszowi Kantorowi;
• „Sztuka XIX i I poł. XX w.”, na której przedstawiony został dorobek artystów działających w Częstochowie, a wśród nich zarówno prace anonimowych XIX-wiecznych twórców cechowych, jak i artystów młodszego pokolenia, otwartych na nowe kierunki w sztuce, którzy doskonalili swoje umiejętności warsztatowe w renomowanych uczelniach artystycznych w kraju i za granicą;
• „Galeria Jerzego Dudy-Gracza”, artysty malarza, który urodził się w Częstochowie, przestawiająca całokształt jego twórczości.

Jeżeli chodzi o Muzeum Częstochowskie – galeria znajduje się w strukturach Muzeum Częstochowskiego, nie prezentowane są w niej jednak , na chwilę obecną, żadne wystawy –  jest ono jedną z najstarszych instytucji muzealnych w Częstochowie, funkcjonuje bowiem od 1905 r. Jego siedziba mieści się w jednym z najbardziej reprezentacyjnych budynków w mieście – wzniesionym w 1828 r. późnoklasycystycznym ratuszu. Głównym zadaniem muzeum jest dokumentowanie dziedzictwa i przeszłości nie tylko Częstochowy, ale również całej Polski. W jego zbiorach znajdują się:

• polskie i regionalne malarstwo, w tym m.in. dzieła Malczewskiego, Weissa, Cybisa, Axentowicza oraz bogaty zbiór polskiej sztuki graficznej;
• kolekcja polskiej sztuki dewocyjnej;
• ekspozycja z zakresu regionalnej kultury ludowej;
• ekspozycja broni, monet i medali;
• ekspozycja owadów;
• ekspozycja archeologiczna.

Swoje zbiory muzeum prezentuje, poza siedzibą główną i opisywaną Galerią Malarstwa i Rzeźby, w następujących obiektach: Pawilonie Wystawowym i Pawilonie Etnograficznym w Parku im. St. Staszica,  Muzeum Pielgrzymowania, Domu Poezji – Muzeum Haliny Poświatowskiej, Muzeum Górnictwa Rud Żelaza w Parku St. Staszica oraz Rezerwacie Archeologicznym.

Źródło: peuk.fiiz.pl