Jezioro Gardno

Jezioro Gardno to poligenetyczne jezioro przybrzeżne, położone na Wybrzeżu Słowińskim w województwie pomorskim. Od Morza Bałtyckiego oddziela je piaszczysta mierzeja, przecięta rzeką Łupawą, która wyraźnie wpływa na stosunki wodne w akwenie. Gardno zajmuje powierzchnię 2468 ha i osiąga maksymalną głębokość 2,6 m, co klasyfikuje je jako zbiornik stosunkowo płytki, ale bardzo dynamiczny hydrologicznie. W całości znajduje się w granicach Słowińskiego Parku Narodowego, a na jego obszarze zlokalizowany jest rezerwat przyrody Wyspa Kamienna.

Hydrologia

Stany wody Jeziora Gardno są w dużej mierze determinowane przez czynniki atmosferyczne oraz bliskość Morza Bałtyckiego. Silne wiatry, przede wszystkim z sektorów północno-zachodnich, powodują napływ wody morskiej do jeziora, wywołując tzw. prąd wsteczny. Zjawisko to jest najczęstsze w okresie zimowym – od listopada do lutego – lecz niekiedy obserwowane jest również latem, zwłaszcza przy niewielkim spadku poziomu Łupawy między jeziorem a morzem.

Najwięcej dni z napływem wód morskich odnotowuje się w styczniu. Analizy wskazują również, że półrocze letnie odpowiada za nieco ponad połowę wszystkich wlewów (51,4%). Na intensywność tych zjawisk wpływa układ linii brzegowej w rejonie ujścia Łupawy oraz północny kierunek samego ujścia.

Dopływ powierzchniowy ze zlewni ma mniejsze znaczenie i wpływa na poziom wód jedynie w sytuacjach wyjątkowych, takich jak okresowe zapiaszczenie ujścia Łupawy. Zwiększona ilość wód rzecznych występuje najczęściej od listopada do kwietnia.

Turystyka 

Jezioro Gardno stanowi jeden z najważniejszych akwenów turystycznych w regionie Słowińskiego Parku Narodowego. Dzięki sprzyjającym warunkom wietrznym jest popularne wśród windsurferów, którzy zjeżdżają tu przez kilka miesięcy w roku. Doskonałe warunki do aktywności znajdują również żeglarze oraz wędkarze, a baza noclegowa w okolicznych miejscowościach stale się rozwija.

Walory przyrodnicze i rekreacyjne jeziora sprawiają, że jest ono cenionym kierunkiem zarówno dla turystów poszukujących spokoju, jak i dla entuzjastów sportów wodnych.

Obszary ochrony ścisłej wokół jeziora

W bezpośrednim otoczeniu Jeziora Gardno zlokalizowane są kluczowe obszary ochrony przyrody, w tym:

• Obszar ochrony ścisłej Gardnieńskie Lęgi,

• Obszar ochrony ścisłej Jezioro Dołgie Małe,

• Obszar ochrony ścisłej Mierzeja,

• Obszar ochrony ścisłej Wyspa Kamienna.

Chronią one unikatowe ekosystemy, w tym siedliska ptaków, roślinność wodną i torfowiskową oraz naturalną dynamikę środowiska przymorskiego.

Zmienność poziomów wody w ujęciu historycznym

W okresie maksymalnej transgresji litorynowej poziom wody w jeziorze był o około 3 m wyższy niż obecnie. Ślady dawnych linii brzegowych są widoczne w okolicy jezior Dołgie Wielkie i Dołgie Małe. Liczne formy geomorfologiczne w otoczeniu Gardna, zwłaszcza na wschodnim brzegu, odzwierciedlają zmiany poziomu wód w epokach późniejszych.

Największa tragedia w dziejach polskiego harcerstwa

18 lipca 1948 roku na jeziorze doszło do tragicznego wypadku, w którym zginęło 25 osób – w tym 22 harcerki z 15. Łódzkiej Drużyny Harcerskiej. Katastrofa była wynikiem przeciążenia dwóch łodzi, które razem mogły pomieścić maksymalnie 21 osób, a znajdowało się na nich aż 40 pasażerów. Silny wiatr i wysoka fala doprowadziły do wywrócenia łodzi podczas rejsu do Rowów. Wypadek ten uznawany jest za największą tragedię w historii polskiego harcerstwa w czasie pokoju