Zespół młyński w Gryficach

Zespół młyński w Gryficach to wyjątkowy przykład XIX-wiecznego kompleksu przemysłowego, położonego malowniczo nad rzeką Regą, wzdłuż ulicy Młyńskiej. Jego historia sięga XIV wieku, gdy na tym miejscu działały pierwsze młyny wodne. Zachowany do dziś układ przestrzenno-architektoniczny obejmuje budynki młyna, spichlerz, dom młynarza oraz urządzenia hydrotechniczne, stanowiąc cenny zabytek kultury technicznej Pomorza.

Historia młyna i jego właścicieli

Pierwsze murowane budynki powstały w połowie XIX wieku. W tym czasie młyn przejęła rodzina Zühlcke, która rozbudowała kompleks i unowocześniła węzeł wodny. Otto Zühlcke odpowiadał za duże prace modernizacyjne w 1892 roku, co upamiętniono inskrypcją na ścianie południowej. W XX wieku właścicielem młyna był Werner Zühlcke, a pod koniec lat 20. obiekt przeszedł w ręce rodziny Loepert, która w 1936 roku została wywłaszczona na mocy ustaw norymberskich.

Po 1945 roku zespół młyński został upaństwowiony i pracował jako część Państwowych Zakładów Zbożowych w Gryficach. Młyn działał nieprzerwanie do końca lat 90. XX wieku, osiągając wydajność do 70 ton zboża na dobę. Obecnie obiekt jest własnością prywatną i funkcjonuje jako mała elektrownia wodna.

Architektura i urządzenia hydrotechniczne

Kompleks składa się z młyna właściwego, spichlerza-magazynu, domu młynarza oraz budynków gospodarczych na wyspie. Integralną część stanowią urządzenia hydrotechniczne, takie jak jaz przelewowy, jaz na kanale ulgi czy przepławka dla ryb. Sam młyn to obiekt wielofazowy o układzie w kształcie litery L, z zachowanym historycznym wyposażeniem technologicznym, w tym turbinami Francisa, mlewnikami walcowymi czy komorami mącznymi.

Spichlerz, wzniesiony w połowie XIX wieku i rozbudowany w latach 30. XX wieku, zachował oryginalną formę i charakter typowy dla zabudowy przemysłowej tego okresu. Z kolei dom młynarza z 1909 roku stanowi ciekawy przykład małomiasteczkowej kamieniczki z detalami historyzującymi.

Zabytek dostępny dla turystów

Choć zespół młyński jest dziś w rękach prywatnych, jego zabytkowa zabudowa widoczna jest z kładki nad Regą oraz z ulic Młyńskiej i Parkowej. To miejsce nie tylko przypomina o przemysłowych tradycjach Gryfic, ale także stanowi unikatowy zabytek techniki, który wciąż zachwyca skalą i architekturą.