Kościół pw. Nawiedzenia NMP w Klępsku

Nr w rejestrze zabytków:
31 z 12.06.1953 oraz 207 z 20.03.1961
Data powstania obiektu: 1367-1377 r.
Opis

Kościół w Klępsku położony jest na wzniesieniu, przy drodze z Babimostu do Sulechowa. Na częściowo zadrzewionym terenie przykościelnym znajduje się kaplica grobowa rodziny Philipsborn z 1. poł. XX w. - ślad po nieużytkowanym od 1945 r. cmentarzu. Całość od północy, zachodu i południa otoczona jest kamiennym murem.

Orientowany kościół składa się z głównego korpusu nawowego, nieco węższego i niższego prezbiterium zamkniętego prostokątnie oraz wieży od strony zachodniej. Bryłę obiektu uzupełnia murowana zakrystia przy północnej ścianie prezbiterium. Nawa i prezbiterium przykryte są dwuspadowymi dachami krytymi gontem, wieża kościoła zwieńczona jest wysokim iglicowym hełmem. Ściany wschodnia i zachodnia, o konstrukcji wieńcowej, od wewnątrz pokryte są gliną, natomiast dłuższe północna i południowa, o konstrukcji szkieletowej, wypełnione są cegłą. Pod zakrystią znajduje się kolebkowo sklepiona krypta.

Najcenniejszy elementem kościoła jest bogaty, wielobarwny wystrój malarsko-snycerski oraz wyposażenie wnętrza. W prezbiterium znajduje się gotycki ołtarz z figurą Matki Boskiej z Dzieciątkiem koronowanej przez anioły i otoczonej gronem świętych, uzupełniony o predellę przedstawiająca Ostatnią Wieczerzę oraz grupę Ukrzyżowania w zwieńczeniu. Z okresu przebudowy kościoła pochodzi chrzcielnica dekorowana scenami figuralnym i cytatami z Pisma Świętego. Uzupełnieniem programu teologicznego ołtarza i chrzcielnicy jest bogato dekorowana ambona z rzeźbiarskimi przedstawieniami czterech ewangelistów, działaczy reformacyjnych - Marcina Lutra i Filipa Melanchtona oraz wizerunkiem Trójcy Świętej na podniebieniu baldachimu. Program ikonograficzny ambony rozwinięty został w dekoracji parapetów empor. Parapet najstarszej południowej empory dekorowany jest scenami Stworzenia Pierwszych Rodziców, parapet empory zachodniej - cyklem przedstawień inspirowanych tematyką Dziesięciorga Przykazań. Dwie empory północne w prezbiterium ozdabia cykl malowideł odnoszący się do cudów Chrystusa oraz wielkich grzeszników stanowiących wzór szczerej pokuty, zaś emporę południową w prezbiterium - personifikacje zmysłów oraz przedstawienia odnoszące się do chwały życia wiecznego. Wspomniane sceny oddzielone są od siebie kolumienkami, a całość uzupełniają elementy ornamentyki roślinnej i geometrycznej. Trzecim członem ideowym dekoracji kościoła są malowidła stropów nawy i prezbiterium. Na stropie nawy ukazano proroków i apostołów oraz personifikacje cnót chrześcijańskich i kardynalnych. Najbardziej złożony program ikonograficzny charakteryzuje przestrzeń prezbiterium: na górnej części zachodniej ściany szczytowej znajduje się scena Sądu Ostatecznego, na wschodniej ścianie szczytowej Zwiastowanie, a pomiędzy nimi, na grzbiecie pozornego sklepienia kolebkowego, na rozgwieżdżonym niebieskim tle ukazane zostały wizerunki czterech ewangelistów, scena Zmartwychwstania oraz typologicznie zestawione sceny ze Starego i Nowego Testamentu. Wewnątrz kościoła występuje 90 inskrypcji umieszczonych na obrazach i płytach kamiennych - w przeważającej większości teksty religijne, będące komentarzem do ilustracji malarskiej. Występują również inskrypcje związane z właścicielami wsi oraz fundatorami, którzy przyczynili się do artystycznego wzbogacenia kościoła. Do oryginalnych elementów wyposażenia wnętrza należą ponadto bogato dekorowane stalle.

Źródło: zabytek.pl

Historia

Na podstawie badań dendrochronologicznych przeprowadzonych w 2006 r. przyjmuje się, iż pierwotny drewniany kościół w Klępsku został zbudowany w latach 1367-1377, natomiast najstarsze wzmianki na temat świątyni w źródłach pisanych pochodzą z 1421 r. Niemal przez dwa stulecia, aż do czasów reformacji, kościół był siedzibą wiejskiej katolickiej parafii podlegającej diecezji poznańskiej.

W 1537 r. ziemia sulechowska, na terenie której leży Klępsk, weszła w posiadanie Margrabiów Brandenburskich, zaś w 1576 r. świątynię przejęli lokalni ewangelicy. Pierwszym pastorem parafii był Baltazar Nevius z Lubska, który zainicjował długotrwały proces adaptacji budynku do potrzeb nowego kultu. W pierwszym etapie dokonano przebudowy średniowiecznego kościoła zrębowego na szkieletowy z zachowaniem wschodniej ściany prezbiterium. Do 1593 r. (data widoczna jest na renesansowym fryzie wieńczącym ściany nawy) ukończono prace budowlane obejmujące m.in. montaż empor w nawie, budowę przedsionka ze schodami prowadzącymi na empory oraz murowanej zakrystii z emporą w drugiej kondygnacji. Równolegle z prowadzonymi pracami budowlanymi przystąpiono do wykonania wystroju malarskiego wnętrz i wyposażenia świątyni do potrzeb liturgii protestanckiej. Znaczna część tych prac przeprowadzona została pod kierunkiem kolejnego pastora Stefana Holstein z Sulechowa pełniącego swoją funkcję w latach 1603-1622. W 1657 r. wzniesiono istniejącą do dziś wieżę kościelną, w miejscu i na wzór wcześniejszej, która spłonęła w czasie wojny trzydziestoletniej.

Wnętrze kościoła wraz z pełnym wyposażeniem przetrwało w stanie niemal niezmienionym od XVII w. do czasów współczesnych. Do nielicznych ingerencji dokonanych po I wojnie światowej zaliczyć można przemalowanie parapetów obu kondygnacji empor na wschodniej ścianie kościoła oraz aranżację tzw. loży rodziny Philipsborn, której ściany pokrywają modernistyczne malowidła przedstawiające Adama i Ewę w Raju. Po II wojnie światowej kościół w Klępsku został przejęty przez katolików i obecnie stanowi filię katolickiej parafii Łęgowo.

Źródło: zabytek.pl

Zaktualizowano 7 miesięcy temu

Dane teleadresowe

Droga Wojewódzka 304
66-111 Klępsk
place
52.115822, 15.717895Skopiowano do schowka
N52º6'56.959", E15º43'4.422"Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Architektura szachulcowa
Miejsce/obiekt posiadające drewniane ściany szkieletowe, której wypełnienie stanowi glina wymieszana i zarobiona z sieczką, z trocinami lub wiórami.
Parking
Miejsce/obiekt w pobliżu którego istnieje możliwość płatnego lub bezpłatnego zaparkowania samochodu.
Możliwość zwiedzania
Miejsce/obiekt, który jest udostępniany do zwiedzania.
Pomnik Historii
Miejsce/obiekt zaliczające się do zabytków nieruchomych o szczególnym znaczeniu dla polskiej kultury.
Ogólnodostępny
Obiekt ogólnodostępny dla wszystkich w określonych dniach i godzinach. (np. instytucja publiczna lub kościół czynne w określonych godzinach).
Wstęp bezpłatny
Kościół rzymskokatolicki

Inne w kategorii: Sakralne To najbliższe atrakcje w tej samej kategorii.

Najbliższe atrakcje W najbliższej okolicy znajduje się wiele ciekawych atrakcji. Oto niektóre z nich.

Powiązane artykuły W tych artykułach wspomnieliśmy o aktualnie oglądanej przez Ciebie atrakcji