Pocysterskie Opactwo w Krzeszowie

W roku 1242 Anna Przemyślidka, wdowa po Henryku II Pobożnym założyła w Krzeszowie parafię benedyktyńską i sprowadziła benedyktynów z Opatowic we wschodnich Czechach. Z niewiadomych przyczyn benedyktyni opuścili Krzeszów w roku 1289. Bolko I Surowy ustanowił w 1292 nową fundację dla cystersów, nadając mu 14 wsi i miasto Lubawka. Sprowadził mnichów z Henrykowa.

Podczas wojen husyckich 1414-1426 klasztor został spustoszony. Gdy Śląsk został w 1741 roku zdobyty przez Prusy, nastąpiła jego stopniowa sekularyzacja, natomiast kościół klasztorny został przemianowany na parafialny. Ze względu na zły stan gotyckiej części claustrum podjęto decyzję o jego częściowej rozbiórce, a pozostałe skrzydło przeznaczono na szkołę i mieszkania. Dom gościnny stał się siedzibą nadleśnictwa. W wyniku pożaru w 1913 r. spłonął hełm północnej wieży, jego odbudowę rozpoczęto dopiero 3 sierpnia 1930 r., rekonstrukcję ukończono 12 lipca 1931 r. W roku 1919 opustoszały klasztor został przejęty przez wysiedlonych z Pragi benedyktynów z klasztoru Emaus. Papież Pius XI podniósł konwent w 1924 roku do rangi opactwa, dzięki czemu zyskał na znaczeniu jako punkt odnowy duchowej.

3 września 1940 klasztor przejęły władze III Rzeszy, w związku z czym benedyktyni zostali zmuszeni do opuszczenia klasztoru. Część z nich powołano do wojska, czternastu zginęło na wojnie. W klasztorze umieszczono m.in. Niemców karpackich, od 5 października 1941 Żydów śląskich przed ich wywiezieniem do obozu Theresienstadt, natomiast zimą 1944-1945 niemieckich przesiedleńców z Węgier jako "gości Führera". Pod koniec wojny w klasztorze ukryto zbiory Biblioteki Pruskiej z Berlina. Ocalałe zbiory zostały przejęte przez władze polskie i zdeponowane w Bibliotece Jagiellońskiej. W 1946 klasztor objęły ss. benedyktynki ze Lwowa, jednak techniczny stan klasztoru był już wtedy fatalny, co spowodowało ciągnące się latami remonty. Kompleksowy remont całego zespołu przeprowadzono po 1997 roku.

Cały kompleks składa się z: kościoła klasztornego, klasztoru, ogrodu, kościoła bractwa św. Józefa, domu gościnnego opata oraz budynków pomocniczych. Pierwszy powstał romański kościół, który został wzniesiony w końcu XIII wieku i poświęcony w roku 1292, gdy przybyli do niego pierwsi zakonnicy. Obecny barokowy kościół projektowali architekci z kręgu Kiliana Ignaca Dientzenhofera w latach 1728-1735. Fasadę o dwu wieżach projektował Ferdynand Maksymilian Brokoff.

Źródło: wikipedia.pl