Mogiła zbiorowa wojenna rozstrzelanych prez hitlerowców w Lelowie

Mogiła zbiorowa wojenna rozstrzelanych przez hitlerowców w Lelowie, któa znajduje się w centrum Lelowa, na terenie przykościelnym, w której spoczywają Jan Ilczuk, Ignacy Trenda, Władysław Filewski i Stanisław Brodziński. Zostali brutalnie zamordowani 4 września 1939 roku przez niemieckich okupantów, tuż po zajęciu przez nich miasteczka.

Tragiczne wydarzenia 4 września 1939 roku

Na początku września 1939 roku, w wyniku niemieckiej agresji na Polskę, okolice Lelowa stały się terenem przemarszu i działań wojennych. Już 3 września w pobliskich lasach doszło do starcia między wycofującymi się oddziałami Wojska Polskiego a niemieckimi siłami zbrojnymi. Dzień później Niemcy zajęli Lelów i rozpoczęli brutalne represje wobec ludności cywilnej.

W godzinach popołudniowych 4 września okupanci wydali rozkaz podpalenia zabytkowego kościoła pw. św. Marcina. Niemcy chcieli zniszczyć świątynię i znajdujący się w niej cudowny obraz Matki Bożej Pocieszenia oraz krucyfiks z XVIII wieku. Do wykonania rozkazu zmuszano miejscowych. Czterech mężczyzn – Jan Ilczuk, Ignacy Trenda, Władysław Filewski i Stanisław Brodziński – odmówiło udziału w profanacji i zbrodni. Zostali za to publicznie rozstrzelani na terenie kościelnym.

Bohaterska postawa i świadectwo wiary

Ignacy Trenda, dziś kandydat na ołtarze, wraz z pozostałymi towarzyszami odmówił wykonania niemieckiego rozkazu, kierując się wiarą i szacunkiem dla miejsca świętego. Ich postawa była wyrazem głębokiej odwagi i moralnej niezłomności w obliczu zagrożenia życia. Stanęli w obronie wartości, których nie chcieli się wyrzec nawet za cenę własnej śmierci.

Zbrodnia dokonana przez niemieckich żołnierzy na tych czterech mieszkańcach Lelowa była aktem barbarzyństwa, mającym na celu zastraszenie lokalnej społeczności. Jednak zamiast wywołać strach, ich śmierć stała się symbolem oporu i duchowej siły.

Mogiła zbiorowa jako miejsce pamięci

Po zakończeniu II wojny światowej, ciała Jana Ilczuka, Ignacego Trendy, Władysława Filewskiego i Stanisława Brodzińskiego zostały pochowane we wspólnej mogile na terenie kościoła parafialnego w Lelowie. Grób ten jest starannie utrzymywany i otoczony należnym szacunkiem przez mieszkańców.

Mogiła została oznaczona tablicą pamiątkową, na której widnieją imiona i nazwiska zamordowanych. Co roku odbywają się tu uroczystości upamiętniające ich bohaterską postawę – organizowane przez lokalną społeczność, władze samorządowe i parafię.

Znaczenie mogiły dla pamięci historycznej

• Upamiętnia osoby, które oddały życie w obronie świętości i zasad moralnych.
• Stanowi świadectwo niemieckich zbrodni popełnionych na początku okupacji.
• Przypomina o cenie, jaką przyszło zapłacić za wierność własnym przekonaniom i wierze.
• Jest miejscem edukacji historycznej i duchowej refleksji dla mieszkańców oraz odwiedzających.

Dlaczego warto odwiedzić to miejsce?

• Mogiła znajduje się w centralnej części Lelowa, tuż przy zabytkowym kościele św. Marcina.
• To miejsce autentyczne, związane z konkretnymi wydarzeniami i ludźmi.
• Odwiedziny są formą hołdu wobec ofiar wojny oraz wyrazem szacunku dla lokalnej historii.
• Dla osób wierzących mogiła ma także wymiar duchowy – przypomina o świadectwie wiary i męczeństwie.

Mogiła zbiorowa w Lelowie to miejsce, które przypomina o tragedii, ale też o sile ducha i odwadze zwykłych ludzi. Jan Ilczuk, Ignacy Trenda, Władysław Filewski i Stanisław Brodziński zostali zamordowani, bo odmówili uczestnictwa w świętokradztwie. Ich mogiła to symbol pamięci, oporu wobec zła i niezłomnej postawy w czasach pogardy.