Dworek Machnickich w Olkuszu
Na południe od Rynku, przy ulicy Szpitalnej znajduje się parterowy dworek Machnickich. W dworku oraz sąsiadujących z nim budynkach ochronki św. Marcina, szpitala oraz dawnego klasztoru znalazło swoje miejsce olkuskie Centrum Kultury. Działa w nim Muzeum Wikliny Władysława Wołkowskiego, Muzeum Afrykanistyczne im. Dr. Bogdana Szczygła, Miejska Galeria Sztuki OK.NO oraz Galeria Małopolskiego Biura Wystaw Artystycznych.
W niedawno odnowionym zespole (2000-2005) szczególną uwagę przyciąga dworek Machnickich z klasycystycznym portykiem od strony ogrodu. Pochodzący z połowy XIX w. budynek wzniesiono prawdopodobnie na fundamencie starszej budowli, po której pozostała piwnica z kolebkowym sklepieniem. Ostatnią właścicielką dworu była Ewa Machnicka-Bejgier, która na początku lat 70. XX w. sprzedała zabytkowy dom miastu. Wkrótce staraniem Towarzystwa Miłośników Ziemi Olkuskiej urządzono w nim stałą wystawę prac Władysława Wołkowskiego (1902-1986), architekta wnętrz i malarza, zafascynowanego wikliną. Wiklinowe krzesła, fotele, koszyki oraz strojeńce stanowią trzon prezentowanej w dworku kolekcji.
Do zachodniej ściany dworku przylega dawny dom sióstr zakonnych od św. Wincentego à Paulo (szarytki), które przebywały w Olkuszu od 1901 do 1995 r. Z domem zakonnym sąsiadują klasycystyczne budynki dawnej Ochronki św. Marcina (założonej w 1905 r.) oraz szpitala św. Błażeja, działającego od 1849 r. Na początku lat 70. XX w. szpital przeniesiono do nowego budynku, a w XIX-wiecznym obiekcie umieszczono zbiory obecnego Muzeum Afrykanistycznego. Podstawą tychże zbiorów jest podarowana w 1971 r. Towarzystwu Przyjaciół Ziemi Olkuskiej kolekcja zebrana przez dr. Bogdana Szczygła w czasie jego wieloletnich pobytów w Afryce. Wzbogaciły ją darowizny pracujących w Afryce z dr. Szczygłem Polaków oraz państwa Kubarskich. W Muzeum pokazywane są zbiory sztuki i rzemiosła plemion z północno-zachodniej części Afryki. Przedmioty codziennego użytku, rzeźby, maski obrzędowe, tkaniny, biżuteria, malarstwo, instrumenty muzyczne, broń, stroje i zabawki zajmują kilka sal piętra.
Kompleks zabytkowych budynków zamknięto od strony południowej przeszklonym pawilonem, a w ogrodzie pomiędzy budynkami wybudowano kamienne chodniki i tarasy, a także wyeksponowano pozostałości dawnej sztolni Pileckiej.
Źródło: dnidziedzictwa.pl
