Nowy ratusz w Olsztynie

Nowy Ratusz w Olsztynie to imponujący przykład architektury neorenesansowej, który od ponad 100 lat pełni funkcję siedziby władz miejskich. Obiekt ten, zlokalizowany w centrum miasta przy placu Jana Pawła II, zachwyca zarówno monumentalną formą, jak i niezwykle bogatą symboliką dekoracji architektonicznej.

Historia budynku

Nowy Ratusz powstał w miejscu rozebranego w 1806 roku XIV-wiecznego kościoła św. Krzyża oraz dawnego cmentarza. Projekt budynku opracował architekt miejski Max Boldt, a prace budowlane, prowadzone pod kierunkiem jego następcy Paula Chrystiana Zerocha, zakończyły się w 1915 roku. Ostateczny kształt gmach osiągnął w latach 20. XX wieku po dobudowie skrzydła południowo-zachodniego.

Nowy Ratusz został wzniesiony z myślą o przeniesieniu działalności administracyjnej, której dotychczasowe centrum – Stary Ratusz w Olsztynie – przestało wystarczać ze względu na ograniczoną przestrzeń. Od momentu oddania do użytku budynek nieprzerwanie pełni funkcję siedziby władz miasta.

Architektura, która przyciąga uwagę

Bryła ratusza została zaprojektowana z rozmachem. Składa się z trzech czterokondygnacyjnych skrzydeł z podwyższonymi poddaszami i bogato zdobionymi szczytami. Centralnym elementem fasady jest wieża z galeryjką i zegarem, zwieńczona kopulastym hełmem w formie podwójnej latarni z iglicą. Frontowe wejście do ratusza ozdobiono półkolistym portalem z herbem Olsztyna oraz tarasem z balustradą.

W godzinach pracy Urzędu Miasta można zobczyć kilka wnętrz, które kryją wiele artystycznych i historycznych niespodzianek. Po zmroku zewnętrzna iluminacja podkreśla walory architektoniczne budowli, czyniąc z niej jedną z najpiękniejszych atrakcji wieczornego spaceru po centrum Olsztyna.

Symbolika i detale rzeźbiarskie

Ratusz olsztyński to nie tylko architektura – to także bogactwo symboliki. Szczególnie efektowna jest elewacja skrzydła przy ul. 1 Maja. Na fasadzie drugiego piętra pomiędzy oknami sali sesyjnej umieszczono pięć posągów przedstawiających cnoty obywatelskie: Sprawiedliwość, Mądrość, Piękno, Siłę i Pilność. Na wykuszach zobaczymy alegorie czterech żywiołów, a wejście do dawnego mieszkania nadburmistrza zdobią trzy rzeźby symbolizujące urząd miejski, dom i rodzinę oraz harmonię życia rodzinnego.

W 1975 roku usunięto elementy gloryfikujące niemieckie oręże, zastępując je ozdobnymi płytami z miedzi.

Sala sesyjna i dziedzictwo kulturowe

Wnętrze sali sesyjnej przyciąga uwagę m.in. freskiem upamiętniającym 500-lecie II pokoju toruńskiego – wydarzenia, po którym Warmia znalazła się w granicach Królestwa Polskiego. Witraże sali obrazują ewolucję herbu miejskiego, a całość wystroju podkreśla wagę ratusza jako miejsca decyzyjnego i historycznego.

Ratuszowa wieża – widok z góry i hejnał

Wieża Nowego Ratusza to jeden z najbardziej rozpoznawalnych punktów w panoramie Olsztyna. Codziennie o południu, a także w noc sylwestrową, z wieży rozbrzmiewa melodia hymnu miasta „O Warmio moja miła”, grana przez trębacza Daniela Rupińskiego. W wybrane dni, takie jak święto patrona miasta – św. Jakuba, wieża otwierana jest dla zwiedzających. To wyjątkowa okazja, by zobaczyć Olsztyn z wysokości 63 metrów.

Nowy Ratusz – nie tylko urząd

Dziś Nowy Ratusz jest siedzibą Urzędu Miasta Olsztyna, Urzędu Stanu Cywilnego oraz gabinetu prezydenta miasta. To miejsce, gdzie historia łączy się z codziennością mieszkańców, a architektura – z miejską tożsamością.

Podsumowanie

Nowy Ratusz w Olsztynie to jeden z najcenniejszych przykładów neorenesansowej architektury w regionie. Zachwyca detalem, funkcją i historią. Warto go zobaczyć nie tylko z zewnątrz, ale i wejść do środka – najlepiej wtedy, gdy otwiera się wieża widokowa, dająca możliwość spojrzenia na Olsztyn z zupełnie innej perspektywy.