Stare Miasto w Olsztynie

Stare Miasto w Olsztynie to najstarsza i najbardziej klimatyczna część Olsztyna, założona w połowie XIV wieku i przez stulecia stanowiąca centrum życia miejskiego. Malowniczo położone w zakolu rzeki Łyny, do dziś zachowało średniowieczny układ urbanistyczny i wiele cennych zabytków, które przyciągają zarówno turystów, jak i mieszkańców.

Historia i układ urbanistyczny

Pierwsza lokacja Olsztyna miała miejsce w 1353 roku, a kolejna w 1378 roku powiększyła obszar miasta w kierunku północnym. Naturalną ochronę zapewniały rzeka Łyna i sztucznie przekopana fosa, a całość otoczono murami obronnymi, których fragmenty przetrwały do dziś. Fortyfikacje połączono z zamkiem kapituły warmińskiej, wybudowanym na zachodnim skraju miasta w latach 1347–1353.

Do XIX wieku miasto nie wychodziło poza średniowieczne obwarowania. Rozbiórka murów rozpoczęła się dopiero po 1800 roku, gdy zaczęto tworzyć nowoczesne przedmieścia.

Gotycka architektura i zabytki

Stare Miasto w Olsztynie to skarbnica gotyckiej architektury. Do najważniejszych zabytków należą:

• Wysoka Brama z XV wieku – jedyna zachowana brama miejska, przez którą dziś wchodzi się na starówkę od północy.
• Zamek Kapituły Warmińskiej – doskonale zachowany gotycki zamek, niegdyś siedziba Mikołaja Kopernika, obecnie mieści Muzeum Warmii i Mazur.
• Katedra św. Jakuba – monumentalny gotycki kościół, budowany od końca XIV wieku, dziś bazylika mniejsza.
• Stary Ratusz – gotycko-barokowy gmach z XIV/XVII wieku, w którym obecnie mieści się Wojewódzka Biblioteka Publiczna.
• Dom Burmistrza, zwany „Burmistrzówką” – uważany za dom pierwszego sołtysa miasta, Jana z Łajs.

Zabytkowy rynek otaczają kamienice z XVII i XVIII wieku, częściowo zrekonstruowane po II wojnie światowej w stylu barokowym. Uzupełniają je stylizowane budynki z początku XXI wieku, wzniesione przy Targu Rybnym.

Kultura, gastronomia i atmosfera

Stare Miasto tętni życiem, zwłaszcza w sezonie letnim. To tutaj koncentrują się najważniejsze wydarzenia kulturalne, z festiwalem Olsztyńskie Lato Artystyczne na czele. Występy odbywają się na rynku, w amfiteatrze u stóp zamku oraz na innych przestrzeniach plenerowych.

W zabytkowych kamienicach działają liczne restauracje, kawiarnie, galerie i sklepy, które tworzą wyjątkowy klimat starówki. Spacerując brukowanymi uliczkami, można poczuć ducha historii i jednocześnie cieszyć się nowoczesną ofertą miejskiego centrum.

Stare Miasto dziś

Dzisiejsze Stare Miasto w Olsztynie łączy tradycję z nowoczesnością. Obszar dawnej fosy przekształcono w park zamkowy, a stare mury i zabytki przypominają o wielowiekowej historii miasta. To miejsce idealne na spokojny spacer, odkrywanie historii i udział w wydarzeniach kulturalnych.

Starówka pozostaje nie tylko sercem Olsztyna, ale również jego wizytówką i jednym z najciekawszych miejsc do odwiedzenia na Warmii.