Centrum Historii i Kultury Romów w Oświęcimiu
Centrum Historii i Kultury Romów w Oświęcimiu jest samorządową instytucją kultury, kórej misją jest badanie, dokumentowanie i upowszechnianie wiedzy o wielowiekowej obecności Romów na ziemiach polskich, ich historii, w tym - tragicznym holokauście romskim oraz romskiej kulturze, tej tradycyjnej i tej współczesnej. Jest nią również dbanie o zachowanie, rozwój i upowszechnianie romskiego dziedzictwa kulturowego. Centrum ma animować życie kulturalne środowisk romskich, ale i życie kulturalne środowiska lokalnego – mieszkańców Oświęcimia i regionu.
W Centrum Historii i Kultury Romów w Oświęcimiu można oglądać wystawy stałe. Wystawa "Romowie - historia i kultura" przedstawia zmienne koleje romskiego losu. Ekspozycja zwraca uwagę na motyw wędrówki Romów oraz ich kontakty z innymi ludźmi. Drugą dostępną wystawą jest "Przenikanie kultury. Romowie kiedyś i dziś", która jest odpowiedzią na zainteresowanie kwestiami kultury mniejszości, prawami człowieka, tolerancji oraz przeciwdziałaniu dyskryminacji.
Centrum Historii i Kultury Romów w Oświęcimiu zostało powołane do życia pod koniec stycznia 2024 roku. Wtedy to nastąpiła historyczna chwila, gdyż jednostka ta stała się pierwszą i jedyną publiczną instytucją kultury mającą zachować materialne i niematerialne dziedzictwo mniejszości Romów w Polsce. Nowa instytucja będzie zajmować się pielęgnowaniem i upowszechnianiem wiedzy o kulturze, tradycji oraz historii romskiej, w tym o bolesnym holokauście romskim. Ponadto jednymi z najważniejszych wartości promowanych przez Centrum będzie tolerancja oraz świadomość kulturowa, a także tworzenie wielokulturowej przestrzeni do rozmów, nauki i dyskusji.
Inicjatorem stworzenia Centrum Historii i Kultury Romów w Oświęcimiu było Stowarzyszenie Romów w Polsce, które powstało w 1992 roku. Za cel postawiło sobie tworzenie warunków do pełnego uczestnictwa Romów w życiu narodu polskiego, którego czują się obywatelami, mimo własnej specyficznej tożsamości. Oprócz działalności, która ma poprawić sytuację społeczną, ekonomiczną i kulturalną Romów, stawia sobie za cel także upamiętnienie eksterminacji Romów przez hitlerowców. Działania te realizowane są poprzez prowadzoną na szeroką skalę działalność naukową i wydawniczą, organizowanie uroczystości i wystaw. W strukturach Stowarzyszenia funkcjonuje Romski Instytut Historyczny, jedyna taka instytucja w Polsce, która jest placówką naukowo-badawczą.
Oferta Centrum skierowana jest do bardzo zróżnicowanych grup odbiorców, a w szczególności do ludzi młodych, otwartych na wiedzę, nowe doświadczenia, otwartych na poznanie kultur innych narodów, mniejszości narodowych i etnicznych otwartych na zrozumienie i zaakceptowanie takich pojęć i wartości jak: sprawiedliwość, wolność, pokój, demokracja, miłość do drugiego człowieka, szacunek, godność, negowanie aktów przemocy i terroryzmu, negowanie przejawów dyskryminacji i rasizmu.
Odbiorcami oferty Centrum będą m.in.: społeczność naukowa, nauczyciele i uczniowie szkół z regionu, powiatu i miasta, Romowie zainteresowani historią i kulturą swojej społeczności, w tym ci, którzy poszukują własnych korzeni, poszukują członków swoich rodzin, szczególnie tych dotkniętych tragedią Holocaustu; turyści odwiedzający Małopolskę, delegacje krajowe i zagraniczne oraz mniejszości narodowe i etniczne mieszkające w Polsce.
Źródło: malopolska.pl / visitmalopolska.pl
