Willa Abrahama i Alberta Fränklów w Prudniku
A-2289/91 z 28.11.1991







Willa Abrahama i Alberta Fränklów w Prudniku to zabytkowa rezydencja znajdująca się przy ul. Nyskiej 2, która odegrała ważną rolę w historii miasta jako siedziba jednej z największych tematycznych bibliotek w Europie – Biblioteki Śląskiej.
Historia willi
Willa została wybudowana w 1882 roku dla Abrahama i Alberta Fränklów, synów Samuela Fränkla, współwłaścicieli rodzinnej firmy włókienniczej S. Fränkel. Choć Albert zamieszkał w innym budynku przy ul. Parkowej, Abraham przebywał w willi przy ul. Nyskiej do swojej śmierci w 1904 roku. W 1903 roku do rezydencji wprowadził się jego siostrzeniec Max Pinkus, który rozwijał w niej swoją imponującą kolekcję książek, odwiedzaną przez wybitne osobistości świata kultury i nauki, w tym noblistę Gerharta Hauptmanna.
W 1934 roku w salonie bibliotecznym zmarł Max Pinkus, a jego księgozbiór został później przejęty przez władze niemieckie. Po II wojnie światowej willa była wykorzystywana jako przedszkole dla dzieci pracowników zakładów Frotex. W 1991 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków, a po 1992 roku przeszedł w ręce prywatne.
Architektura i wnętrza
Willa jest trzykondygnacyjnym obiektem w stylu neoklasycystycznym, z reprezentacyjnym portykiem z korynckimi kolumnami od strony zachodniej oraz półkolistym aneksem od północy. Elewacje zdobią ryzality, wazy dekoracyjne i maszkaronowe ornamenty. Wnętrza wyróżniają przestronne pokoje, marmurowe kominki, dekoracyjne otwory arkadowe, duże drzwi z wysokimi naczółkami oraz imponujące schody z balustradami ozdobionymi tralkami w formie krzyża łacińskiego.
Biblioteka Śląska mieściła się w południowej części zachodniego skrzydła willi, z dużymi regałami i reprezentacyjnym salonem. W willi zachowały się portrety Gerharta Hauptmanna oraz pozostałości dawnych dekoracji wnętrz.
Otoczenie willi
Wokół willi rozciągał się rozległy ogród z alejkami, fontannami i pawilonem, który pełnił funkcję miejsca odpoczynku. Część północną ogrodu zajęło później Publiczne Przedszkole nr 7, zachowując jednak część pierwotnego układu zieleni.
Znaczenie kulturowe
Willa Abrahama i Alberta Fränklów nie tylko stanowi przykład neoklasycystycznej architektury rezydencjonalnej, ale była też ośrodkiem życia kulturalnego Prudnika. W jej murach rozwijała się Biblioteka Śląska, a pisarze i intelektualiści odwiedzający willę pozostawili ślady w literaturze, m.in. w dziełach Gerharta Hauptmanna, Hermanna Stehra i Harry’ego Thürka.
Willa pozostaje ważnym punktem dziedzictwa Prudnika, przypominając o historii lokalnego przemysłu, kultury i działalności społecznej rodziny Fränklów i Maxa Pinkusa.