Kościół pw. św. Mikołaja w Rychwałdzie
A-531 z 02.11.1987
Kościół pw. św. Mikołaja jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu żywieckiego należącego do diecezji bielsko-żywieckiej.
Świątynia została zbudowana z dzikiego kamienia w stylu barokowym. Kościół jest trzynawowy, z półkolisto zakończonym prezbiterium. Ołtarz główny, drewniany, późnobarokowy w tzw. stylu rejencji, wkomponowany w półkoliste zakończenie prezbiterium, odznacza się pięknym snycerskim wykonaniem. W prezbiterium znajdują się również dwa cenne barokowe ołtarze w tym samym stylu: prawy z obrazem św. Mikołaja ze św. Hieronimem i św. Karolem oraz lewy z obrazem śś. Szymona i Judy Tadeusza. W nawie po lewej stronie znajduje się ołtarz Trójcy Świętej z obrazem Serca Pana Jezusa, zbudowany w stylu barokowym na początku XIX w. i figura św. Antoniego. W nawie po prawej stronie znajduje się obecnie ołtarz św. Maksymiliana i figura św. Franciszka, wykonany w tym samym czasie i tymże stylu, co ołtarz Trójcy Świętej. W nawie głównej znajdują się późnobarokowe, drewniane, wpuszczone w filary ołtarzyki – szafki z gładkimi pilastrami po bokach, podpierającymi wyginające się belkowanie, nad którymi widnieją woluty i nasada. Przeznaczone one zostały na procesyjne feretrony oraz figury świętych. Na uwagę w świątyni zasługuje również barokowa ambona.
Najcenniejszym elementem wyposażenia kościoła jest oczywiście umieszczony w jej ołtarzu głównym łaskami słynący obraz Matki Bożej Rychwałdzkiej, który wykonany został w XV w. w stylu bizantyjskim. Namalowany na lipowej desce przedstawia postać Matki Bożej na złotym tle trzymającej na lewej ręce Dzieciątko Jezus, a prawą ręką je błogosławiącą.
Pod chórem umieszczono dwa wielkie obrazy z 1861 r. autorstwa Patrycy Kutzer przedstawiające przeniesienie cudownego Obrazu Matki Bożej z dawnego drewnianego kościoła i wprowadzenie do nowego kościoła, które odbyło się 2 lipca 1756 r. Piękna polichromia w kościele została wykonana w 1930 r. przez artystę Pawła Pałkę z Podlasia. Na sklepieniu prezbiterium znajduje się Duch Św. i Chrystus Król. Na sklepieniu nawy głównej – 7 Boleści Matki Najświętszej. Stacje Drogi Krzyżowej pochodzą z 1931 r. W przedsionku kościoła znajdują się trzy obrazy: nad wejściem św. Mikołaj, bł. Aniela Salawa i św. królowa Jadwiga.
W sąsiedztwie kościoła znajduje się również zabytkowa plebania z lat 30. XIX w. oraz Franciszkański Dom Edukacyjno-Formacyjny wzniesiony pod koniec XX w.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Rychwałd należy do najstarszych osad otaczających w średniowieczu miasto Żywiec. Jego początki sięgają przełomu XIII i XIV w. Jest wielce prawdopodobne, iż parafia w Rychwałdzie istniała już w 1335 r., choć na bazie danych historycznych za rok jej powstania należy przyjąć 1472 r. Pierwszy rychwałdzki kościół (drewniany) został ufundowany w I poł. XVI w. przez Mikołaja Komorowskiego – ówczesnego właściciela ziemi żywieckiej. W 1644 r. właścicielka Ślemienia, Katarzyna z Komorowskich Grudzińska, darowała tutejszej parafii obraz Matki Bożej, który początkowo umieszczono w bocznym ołtarzu. Jednak po cudownym uzdrowieniu jej męża – Piotra Samuela Grudzińskiego – które nastąpiło pod wpływem modlitwy w rychwałdzkim kościele, magnat ufundował nowy ołtarz – Matki Boskiej Rychwałdzkiej i to właśnie w nim od tamtej pory się on znajduje. Z uwagi na szerzący się kult wokół obrazu, w poł. XVIII w. wybudowano w Rychwałdzie nowy murowany kościół, którego konsekracja odbyła się 2 lipca 1756 r. W uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w 1817 r. duchowieństwo dekanatu żywieckiego założyło korony na obraz Matki Bożej Rychwałdzkiej.
Świątynia została gruntowanie odnowiona w I poł. XX w. W 1946 r. kustoszami sanktuarium zostali franciszkanie, który swoją posługę sprawują tam po dziś dzień. 11 lutego 1947 r. został erygowany klasztor.
Wielowiekowy kult Matki Bożej Rychwałdzkiej uwieńczono 18 lipca 1965 r., gdy obraz ukoronowano papieskimi koronami. Aktu tego dokonał ks. kardynał Stefan Wyszyński, Prymas Polski i ks. kardynał Karol Wojtyła, wówczas metropolita krakowski.
Źródło: peuk.fiiz.pl