Synagoga Jad Charuzim w Sanoku
Synagoga Jad Charuzim w Sanoku (z hebr. Sprawna Ręka bądź Zręczna Dłoń) – synagoga znajdująca się w Sanoku przy ulicy Franciszkańskiej 5.
Jest położona tuż obok klasztoru franciszkańskiego. Jest jedną z dwóch zachowanych, wolno stojących synagog w mieście.
Synagoga została zbudowana w 1897 z inicjatywy Stowarzyszenia Rzemieślników „Jad Charuzim” (organizacji mającej za cel popieranie interesów rzemieślników żydowskich, prowadzącej działalność kulturalną oraz organizującą wsparcie dla ubogich, której prezesem w Sanoku byli: dr Natan Nebenzahl, dr Arnold Reich, Abraham Herzig, dr Samuel Herzig). Bywała też określana jako klojz – dom modlitwy chasydów, nazwa.
Podczas II wojny światowej budynek bożnicy został znacznie uszkodzony wskutek spalenia w 1939. W 1949, za zgodą ludności żydowskiej, budynek przejęło Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku i zabezpieczony, a w 1951 posłużył za stolarnię miejską. W dalszym czasie synagoga została wyremontowana i równocześnie przebudowana. Zmieniono wówczas m.in. układ okien, zastępując wysokie zakończone łukowato, małymi prostokątnymi. Obecnie w synagodze znajduje się siedziba Stowarzyszenia Architektów.
Murowany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta. Do dnia dzisiejszego częściowo zachował się wystrój zewnętrzny.
W budynki działał miejski Wydział Architektury. Na początku XX wieku do nieruchomości jako mienia pozostawionego przez właścicieli żydowskich zgłosiła roszczenie Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie. Do 2012 w budynku miała siedzibę Fundacja Karpacka. Obecnie pomieszczenia budynku służą za powierzchnie biurowe i mieszkalne.
Budynek wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015.
Źródło: wikipedia.pl
