Pałac Rheinbabenów w Siemianowicach Śląskich
A/1661/95 z 20/06/1995
Siemianowice Śląskie leżą w centrum Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, na wschód od Bytomia. Na obecne miasto złożyło się wiele miejscowości, często o korzeniach tkwiących w czasach średniowiecznych. Do najstarszych zaliczają się Michałkowice, o których wspominają już dokumenty z XIII stulecia. W XV wieku Michałkowice stały się własnością rycerską i w późniejszych latach zostały podzielone między różnych właścicieli. Od końca XVI wieku do XVIII dominującą rolę w dziejach miejscowości odgrywali Mieroszewscy. Pod koniec XVIII wieku w Michałkowicach osiedlił się ród von Rheinbabenów, którzy prowadzilitutaj rozległe interesy, a około 1870 roku wznieśli neogotycki pałac. Obiekt ten był później gruntownie przebudowywany - na początku i na końcu XX wieku. W 1892 roku majątek zakupił Hugo Hohenlohe. Po II wojnie światowej pałac przejęła siemianowicka kopalnia węgla kamiennego „Michał”. Obecnie w budynku mieści się Dom Technika „Zameczek”. Dawny pałac Rheinbabenów stoi w malowniczym otoczeniu Parku Górnik, w pobliżu kościoła, przy drodze do Bytkowa. Budowla została wymurowana z cegły i otynkowana, na planie prostokąta; jest niesymetryczna: część budynku z głównym wejściem jest parterowa, od wschodu zaś dostawiono trzykondygnacyjny ryzalit z trójkątnym szczytem. Dwukondygnacyjne pseudoryzality znajdują się pośrodku gmachu parterowego, umieszczono w nich wejście główne i ogrodowe. Na elewacji frontowej warto zwrócić uwagę na ażurowy, żeliwny ganek. W 1906 roku architekt Louis Dame przebudował pałac, dostawiając od strony zachodniej między innymi ogród zimowy; jego projektu są również neogotyckie, zachowane zabudowania gospodarcze. We wnętrzu uwagę zwraca wyłożony boazerią hol z ładnym kominkiem, sala balowa czy drzwi z secesyjnym witrażem, prowadzące do ogrodu.
Źródło: slaskie.travel
Pierwotną budowlą na terenie dzisiejszego założenia pałacowego był zamek rodziny Mieroszewskich. Zbudowany był on głównie z drewna, za wyjątkiem murowanych fundamentów. Od XVI w. rozpoczęło się jego wzmacnianie poprzez budowanie murowanych pięter o kształtach kwadratu lub prostokąta, dobudowywanie parkanu oraz wieży wznoszącej się nad wrotami, wzmacnianie drzwi ćwiekami i żelaznymi zawiasami. W tamtych czasach Michałkowice nie należały do najbezpieczniejszych okolic, więc umocnienia te dawały mieszkańcom zameczku poczucie bezpieczeństwa. Ostatnim przedstawiciele rodu Mieroszewskich na michałowickim dworze był Jan Krzysztof, który w 1741 r. wydał swoją jedyną córkę za mąż za pruskiego podporucznika z rodu Schwellengroebel. Następnie zespół znalazł się w posiadaniu zamożnej rodziny Rheinbabenów i to z nimi jest najbardziej kojarzony.
Ród Rheinbabenów zmienił styl architektoniczny zameczku na neogotycki. Całe założenie było zaś przez nich utrzymywane w konwencji dworsko-ogrodowo-krajobrazowej. Obiekt był otoczony przez rozległy park, w którym można było napotkać liczne groty, kaplice oraz wspaniały staw. W parku znajdowały się również zadrzewienia specjalnie przeznaczone do wypoczynku, które łączyły w sobie naturalny krajobraz z obrazem szybów górniczych.
W II poł. XIX w. michałkowicki zameczek został przebudowany w taki sposób, iż składał się z tarasu, ogrodu zimowego i głównego korpusu o łącznej powierzchni ponad 500 m². Cały obiekt był czterokondygnacyjny. Znajdowały się w nim czterdzieści dwa pomieszczenia. Budowlę wyposażono w nowe dekoracyjne ogrodzenia, bramy oraz lampy. Niestety nie przetrwały one do czasów współczesnych. W ogrodzie znajdowało się alpinarium, ogród zimowy, dekoracyjne pnącza, altany, kaskady i staw.
Po II wojnie światowej właścicielem zameczku stała się kopalnia „Michał”, później Rudzka Spółka Węglowa i wreszcie Kompania Węglowa. Obiekt został zaadaptowany na zakładowy górniczy dom kultury pn. Dom Technika. W wyremontowanych wnętrzach odbywały się liczne koncerty, wystawy, spotkania, etc. Mieściła się tu również biblioteka i czytelnia oraz kino oświatowe.
Pod koniec lat 2000. zamek przejęło miasto. Docelowo ma się on stać jednym z kilku elementów rewitalizacji dzielnicy Michałkowice, w skład której wchodzą: kompleks sportowy „Michał”, powstający Park Tradycji Górnictwa i Hutnictwa oraz Park „Górnik”, który ma łączyć wszystkie miejsca specjalnie wytyczonymi alejkami. Rolą zameczku będzie uzupełnienie bazy kulturalnej Siemianowic. Będą w nim więc organizowane koncerty, seminaria i konferencje.
Źródło: peuk.fiiz.pl
