Zamek joannitów w Słońsku
KOK-I-10/53 z 30.10.1953 oraz 255 z 4.06.1979
Zamek joannitów w Słońsku to historyczna warownia rycerska położona nad Łęczą, pełnił niegdyś funkcję siedziby joannitów, dziś pozostaje w stanie zabezpieczonej ruiny, która po niemal pięciu dekadach od tragicznego pożaru, ponownie jest otwarta dla odwiedzających. Stało się to 29 września 2023 roku, po niemal czteroletnich pracach zabezpieczających, które nie doszłyby do skutku bez determinacji Wójta Gminy Słońsk oraz wsparcia partnerów międzynarodowego projektu.
Zamek joannitów w Słońsku to miejsce o bogatej historii. Początkowo istniał tu dwór rycerski, który w latach 1426–1429 został przebudowany przez zakon joannitów na gotycką warownię. W XVI wieku zamek zyskał renesansowy charakter, a po zniszczeniach wojennych – barokowy pałac z rozległym dziedzińcem, ogrodem i fosą, inspirowany architekturą holenderską. W XIX wieku działało tu muzeum i archiwum zakonu.
Po 1945 roku obiekt pełnił funkcję domu kultury, jednak po pożarze w 1975 roku popadł w ruinę. Dzięki projektowi INTERREG i pracy wielu osób, ten wyjątkowy zabytek znów może zachwycać odwiedzających – nie tylko na żywo, ale również w formie wizualizacji 3D dostępnej na stronie slady-joannitow.pl.
Pierwotnie w XIV wieku na terenie dzisiejszego zamku znajdował się niewielki dwór rycerski. W latach 1426–1429, po przejęciu majątku przez zakon joannitów, wzniesiono tu zamek, który stał się siedzibą komtura zakonnego. Do dziś zachowały się fragmenty średniowiecznych murów.
Pierwsza znacząca rozbudowa miała miejsce w latach 1545–1564 pod kierunkiem mistrza Tomasza Runge, nadając budowli renesansowy charakter. Wizerunek zamku z tego okresu uwiecznił Matthäus Merian na miedziorycie, przedstawiając jego wschodnią i północną elewację. W 1652 roku został spalony przez wojska szwedzkie.
W 1662 roku książę Johann Moritz von Nassau rozpoczął budowę nowej barokowej rezydencji na bazie dawnych murów. Projekt wzorowano na amsterdamskim pałacu holenderskiego księcia, autorstwa Jacoba van Campena i Pietera Posta. Prace prowadzili mistrzowie holenderscy Cornelis Rykwaert i Gorus Peron pod nadzorem architekta Jeana de Bonjour. Zamek otrzymał plan kwadratu z budynkiem mieszkalnym we wschodniej części, otoczonym dziedzińcem i niskim murem. Całość otoczono fosą, a na osi powstał ogród. Kolejna przebudowa miała miejsce w 1783 roku.
W XIX wieku w zamku działało muzeum i archiwum zakonu joannitów. Po 1945 roku obiekt pełnił funkcję domu kultury, jednak około 1970 roku został opuszczony, a w 1975 roku podpalony. Od tego czasu pozostaje w ruinie.
Źródło: wikipedia.pl
Ruiny zamku joannitów w Słońsku można zwiedzać w okresie letnim w soboty i niedziele od godziny 10.00 do 15.00.
Zwiedzanie w dni powszednie oraz oprowadzania dla grup zorganizowanych po wcześniejszym umówieniu się przez e-mail: [email protected] lub telefonicznie pod numer 798 602 211.
W okresie zimowym konieczny wcześniejszy kontakt telefoniczny w celu umówienia zwiedzania pod numerem 798 602 211.
