Dawny Bank Polski w Sosnowcu
A/1529/93 z 30.04.1993
Zabytkowe zabudowania zostały wzniesione w latach 1922–1924 dla Banku Polskiego, który rozpoczął swoją działalność w 1924 r. Neoklasycystyczne obiekty zaprojektował polski architekt, reprezentant akademickiego klasycyzmu – Marian Lalewicz.
Zespół zabudowań byłego Banku Polskiego składa się z centralnie usytuowanego budynku banku, połączonego dwiema przejazdowymi bramami z dwoma budynkami mieszkalnymi. We wnętrzu zachowany został pierwotny układ pomieszczeń z niewielkimi zmianami.
Obecnie mieści się tutaj jeden z oddziałów ING Bank Śląski.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Bank Polski Spółka Akcyjna został powołany do życia na mocy historycznej ustawy wprowadzającej reformę walutową, której autorem był wybitny polityk, ekonomista i ojciec złotego – Władysław Grabski. Miało to miejsce w styczniu 1924 r. W Polsce szalała wówczas hiperinflacja, gospodarka narodowa znalazł się na krawędzi. Obowiązującą walutą była zaś marka polska. Od 1923 r. tekę ministra skarby dzierżył wspomniany już wcześniej Grabski. To właśnie za jego sprawą, w dniu 11 stycznia 1924 r. Sejm uchwalił ustawę o naprawie Skarbu Państwa i reformie walutowej. Parę dni później, 20 stycznia, ustanowiony został statut Banku Polskiego, któremu nadano wyłączne prawo emisji banknotów. Organizacją samej instytucji bankowej zajął się pięcioosobowy komitet, któremu przewodniczył przyszły prezes Stanisław Karpiński.
Zgodnie z panującymi wówczas wzorami, Bank Polski stał się bankiem centralnym w formie prywatnej spółki akcyjnej, co zapewniało mu niezależność. Skarb Państwa znalazł się w posiadaniu jedynie tylko 1% jego akcji.
Swoją działalność Bank Polski rozpoczął 28 kwietnia 1924 r. Dokonał wymiany marek polskich w relacji 1 800 000 marek za 1 złotego. Złoty był równy frankowi złotemu (czyli szwajcarskiemu). Początkowo dobra sytuacja w budżecie i bilansie płatniczym oraz zgromadzone rezerwy złota i dewiz dawały poczucie stabilizacji i zapewniały sukces reformy. Sukces ten okazał się jednak krótkotrwały. W 1924 r. wielki nieurodzaj zbóż i głęboki kryzys w przemyśle, a w 1925 r. załamanie w bilansie płatniczym radykalnie osłabiły kurs złotego. Interwencje walutowe Banku Polskiego były nieskuteczne. Bojąc się spadku skromnych rezerw złota i dewiz, Bank wycofał się z obrony kursu złotego. Premier Grabski w listopadzie 1925 r. podał się do dymisji. Pod wpływem sytuacji gospodarczej znów pojawił się deficyt budżetu. Rząd finansował wydatki emisją państwowych znaków pieniężnych, w tym bilonu. Wróciła inflacja, którą nazwano inflacją bilonową. Dopiero polepszenie koniunktury poprawiło budżet i bilans płatniczy oraz zaczęło stabilizować kurs złotego.
Ustabilizował się on ostatecznie w 1927 r. dzięki pożyczce międzynarodowej. Złoty pozostał walutą stabilną i silną do końca okresu międzywojennego. Choć nie brakowało dyskusji o polityce pieniężnej Banku Polskiego, to jednak – bez wątpienia – był on bardzo ważną instytucją w II Rzeczypospolitej.
Bank Polski funkcjonował do końca 1944 r. Następnie jego funkcje przejął Narodowy Bank Polski, który swoją funkcję pełni po dziś dzień.
Źródło: peuk.fiiz.pl
